สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

1 สั นทั ด ศิ ริ อนั นต์ไพบูลย์, แทนตา จั นทร์วุ่น, เปี่ยมศั กดิ์ เมนะเศวต วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๖ บึงประดิษฐ์กับการบ� ำบัดน�้ ำเสีย สันทัด ศิริอนันต์ไพบูลย์ สายวิชาเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม คณะพลังงาน สิ่งแวดล้อมและวัสดุ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี แทนตา จันทร์วุ่น สายวิชาเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม คณะพลังงาน สิ่งแวดล้อมและวัสดุ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี บางมด บทคัดย่อ พื้นที่ชุ่มน�้ ำในธรรมชาติเป็นระบบนิเวศที่มีความส� ำคัญต่อการบ� ำบัดมลพิษที่ปนเปื้อนใน น�้ ำ จึงได้มีการพัฒนาระบบดังกล่าวขึ้นเป็น บึงประดิษฐ์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบ� ำบัดมลพิษ ที่ปนเปื้อนในน�้ ำให้มากขึ้น บึงประดิษฐ์สามารถก� ำจัดมลพิษได้หลายประเภท เช่น จุลินทรีย์ที่ท� ำให้ เกิดโรค ของแข็งแขวนลอย สารอินทรีย์ สารประกอบไนโตรเจน และ สารประกอบฟอสฟอรัส รวม ถึงสารอนินทรีย์ เช่น โลหะหนัก บึงประดิษฐ์เป็นระบบบ� ำบัดน�้ ำเสียที่มีราคาถูก ขั้นตอนการสร้าง และควบคุมระบบง่ายไม่ซับซ้อน ไม่ต้องใช้เทคโนโลยีขั้นสูง ท� ำให้ประหยัดพลังงาน และดูแลรักษา ง่าย แต่บึงประดิษฐ์ต้องใช้พื้นที่มาก และต้องเลือกใช้พืชให้เหมาะสมกับลักษณะสมบัติของน�้ ำเสีย ปัจจุบันบึงประดิษฐ์ได้รับความนิยมมากขึ้นและได้รับการพัฒนาให้มีประสิทธิภาพในการบ� ำบัดมลพิษ สูงขึ้น รวมทั้งได้น� ำไปประยุกต์ใช้ในการบ� ำบัดน�้ ำเสียประเภทต่าง ๆ มากขึ้น เช่น น�้ ำเสียชุมชน น�้ ำ เสียจากการเกษตร น�้ ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม เป็นต้น ค� ำส� ำคัญ : การบ� ำบัดน�้ ำเสีย, พื้นที่ชุ่มน�้ ำ, บึงประดิษฐ์ เปี่ยมศักดิ์ เมนะเศวต ราชบัณฑิต ส� ำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน พื้นที่ชุ่มน�้ ำธรรมชาติ (Natural wetlands) ( U.S. EPA 1988), (http://wastewaterthai.com ๒๕๕๕) พื้นที่ชุ่มน�้ ำธรรมชาติหมายถึงพื้นที่มีน�้ ำท่วมถึงหรือชุ่มไปด้วยน�้ ำผิวดินหรือน�้ ำใต้ดินเป็นระยะ เวลานานพอที่จะท� ำให้พื้นที่บริเวณนั้นอิ่มตัวด้วยน�้ ำ (U.S. EPA 1988) พื้นที่ชุ่มน�้ ำเป็นบริเวณที่มีการแลก เปลี่ยนพลังงานและสารอาหารระหว่างดวงอาทิตย์กับสิ่งมีชีวิตชนิดต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ นอกจากนี้ยังเป็น แหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ชนิดต่าง ๆ ส่งผลให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพ การใช้บึงธรรมชาติในการ บ� ำบัดน�้ ำเสียโดยทั่วไปจะมีรูปแบบของการไหลของน�้ ำแบบแนวนอน การบ� ำบัดน�้ ำเสียโดยกระบวนการนี้