สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

17 สั นทั ด ศิ ริ อนั นต์ไพบูลย์, แทนตา จั นทร์วุ่น, เปี่ยมศั กดิ์ เมนะเศวต วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๖ จากกระบวนการดูดซับทางเคมีและชีววิทยา (chemical and biological adsorption) บึงประดิษฐ์สามารถ แบ่งออกได้เป็น ๓ ประเภท ตามลักษณะการไหลของน�้ ำ คือ (๑) บึงประดิษฐ์ที่น�้ ำไหลท่วมผิวชั้นกรองอย่าง อิสระ (๒) บึงประดิษฐ์ที่น�้ ำไหลใต้ผิวดินหรือชั้นกรองในแนวนอน และ (๓) บึงประดิษฐ์ที่น�้ ำไหลใต้ผิวดิน หรือชั้นกรองในแนวยืน จุดเด่นของบึงประดิษฐ์คือเป็นระบบบ� ำบัดน�้ ำเสียที่มีราคาถูก การด� ำเนินระบบ ไม่ซับซ้อน ประหยัดพลังงานและดูแลรักษาง่าย ที่ส� ำคัญคือสามารถบ� ำบัดน�้ ำเสียที่ปนเปื้อนไนโตรเจน และฟอสฟอรัสได้ แต่ข้อเสียของบึงประดิษฐ์ก็คือ การเลือกชนิดของพืชที่เหมาะสมและการถูกรบกวน โดยสัตว์ การสูบตะกอนที่ก้นบึงประดิษฐ์ออก ดังนั้น การเลือกชนิดของบึงประดิษฐ์จึงต้องค� ำนึงถึง องค์ประกอบและลักษณะน�้ ำเสีย ปริมาณของน�้ ำเสีย และคุณภาพของน�้ ำที่ต้องการหลังการบ� ำบัด ขนาด พื้นที่ สภาพอากาศและอุทกวิทยา ประเทศไทยมีระบบบ� ำบัดน�้ ำเสียชุมชนประมาณ ๑๐๐ แห่ง สามารถ บ� ำบัดน�้ ำเสียได้ ๓.๒ ล้านลูกบาศก์เมตรต่อวัน แต่มีระบบบ� ำบัดน�้ ำเสียแบบบึงประดิษฐ์เพียง ๒ แห่งเท่านั้น คือ องค์การบริหารส่วนต� ำบลบ้านใต้ อ� ำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี และองค์การบริหารส่วนต� ำบล อ่าวนาง หมู่เกาะพีพี และมีระบบบ� ำบัดน�้ ำเสียแบบผสม คือ บ่อปรับเสถียร (stabilization pond) ร่วม กับบึงประดิษฐ์ ๓ แห่ง นอกจากนี้ยังมีโครงการวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจาก พระราชด� ำริ จังหวัดเพชรบุรี ระบบบ� ำบัดน�้ ำเสียแบบบึงประดิษฐ์แบบน�้ ำนิ่ง โดยมีน�้ ำเสียไหลผ่าน บึงประดิษฐ์ตลอดเวลา มีประสิทธิภาพในการบ� ำบัดน�้ ำเสียสูงถึงร้อยละ ๙๐ เอกสารอ้างอิง กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก : http:// infofile.pcd.go.th/ptech/constructed.pdf?CFID=8993368&CFTOKEN=23377542 (วันที่ค้นข้อมูล ๑๑ มกราคม ๒๕๕๖). จักราพิชญ์ อัตโน, ประสงค์สม ปุณยอุปพัทธ์. คณะวิทยาศาสตร์, ภาควิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ, มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. การบ� ำบัดน�้ ำเสียด้วยบึงประดิษฐ์ (Wastewater Treatment by Constructed wetlands). [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก : http://www.envitech.sci.ubu.ac.th/ Know%20ledge/Construct%20wetland.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล ๑๒ มกราคม ๒๕๕๖). สมพล บุญเฟรือง. ส� ำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค ๑๑ จังหวัดนครราชสีมา. มารู้จักระบบบ� ำบัดน�้ ำเสียแบบ บึงประดิษฐ์ (Constructed wetlands). [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก : http://www.reo11.net/down load/news/Constructed_Wetlands.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล ๑๑ มกราคม ๒๕๕๖). ส� ำนักจัดการคุณภาพน�้ ำ กรมควบคุมมลพิษ. ระบบน�้ ำเสียรวมชุมชนประเทศไทย. [ออนไลน์]. เข้าถึงจาก : http://wqm.pcd.go.th/water/images/stories/domestic/wwtp-annual- report/wwtp-ar-2552.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล ๖ มกราคม ๒๕๕๖).