สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

อคติ การกีดกั น และความสั มพั นธ์ของมนุษย์ 52 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 4 Oct-Dec 2013 ท� ำให้พวกเขามีภาพพจน์ว่าหัวรุนแรง ก้าวร้าว ฆ่าคน แม้แต่ผู้บริสุทธิ์ทั่วไป ท� ำให้เกิดการเหมารวมบุคคล พวกนี้ในเชิงลบ ในประเทศไทย มุสลิมที่ต้องการแยกดินแดนซึ่งก่อความรุนแรงฆ่าคนอยู่เรื่อย ๆ ก็สร้างภาพ ของผู้มีความรุนแรง คงปฏิเสธไม่ได้ว่าทุกวันนี้คนไทยเมื่อเจอคนที่แต่งกายแบบมุสลิมจะมีความรู้สึกแปลก ๆ ไม่สนิทใจ เพราะเชื่อมคนมุสลิมกับการก่อการร้าย ทั้ง ๆ ที่คนมุสลิมส่วนใหญ่ในโลกเป็นพวกรักสงบ การมี คนหัวรุนแรงสร้างความเสียหายกลุ่มเล็ก ๆ กระจายไปทั่วโลก ท� ำให้สังคมหลายสังคมมองชาวมุสลิม เชิงลบ การเกิดขึ้นของอคติอาจท� ำให้เกิดการกีดกันได้ ซึ่งสังคมไทยยังไม่ได้เป็นเช่นนั้น เรามีนโยบาย ส่งเสริมการผสมกลมกลืน (assimilation) เอื้ออ� ำนวยความสะดวกในการเดินทางไปแสวงบุญและส่งเสริม การศึกษา แม้จะมีกระบวนการแยกดินแดนก็ตาม เราได้พูดถึงกรณีของอคติและการเหมารวมซึ่งเกิดจากข้อเท็จจริงด้วย เช่น คนสีผิวด� ำใน สหรัฐอเมริกามีการก่ออาชญากรรมมากกว่าจริง และผู้ก่อการร้ายชาวมุสลิมได้สร้างความเสียหายให้ หลายสังคมจริง แต่เรายังไม่ได้พูดถึงบุคคลที่ไม่ได้กระท� ำความผิด แต่คนก็มีอคติและกีดกัน ซึ่งก็คือคนอ้วน สังคมไทยยังมีการกีดกันคนอ้วนไม่มาก เพราะคนอ้วนยังมีจ� ำนวนไม่มาก ในสหรัฐอเมริกาซึ่งมีคนอ้วนกว่า ร้อยละ ๓๐ มีคนมีพฤติกรรมต่อต้านคนอ้วนด้วย มีการแสดงความรังเกียจและไม่จ้างงาน คนรักร่วมเพศ (homosexuals) คนรักร่วมเพศเป็นอีกพวกหนึ่งที่ไม่ได้สร้างความเสียหายให้ใครโดยตรง แต่คนก็รังเกียจ สังคม บางสังคมยอมรับคนรักร่วมเพศมากกว่า เช่น สังคมไทยเป็นสังคมที่มีการกีดกันคนรักร่วมเพศน้อย ในสหรัฐอเมริกา บุคคลมีพฤติกรรมต่าง ๆ นานา และแต่ละรัฐก็มีกฎหมายต่อพวกรักร่วมเพศไม่เหมือนกัน บางรัฐยอมให้แต่งงานกัน บางรัฐห้าม ชาวอเมริกันเองก็มีพฤติกรรมหลากหลายและมีเจตคติที่ต่างกัน บ้างก็ยอมรับ แต่บางคนหรือคนบางพวกรังเกียจมาก ถึงกับไม่จ้างงาน ไม่ให้เช่าบ้าน และมีการฆ่าให้ตาย ด้วย เจตคติของคนอเมริกันจึงมีความหลากหลายมาก ในสหรัฐอเมริกา คนพวกที่รังเกียจโฮโมเซ็กชวล คือ พวกที่มีอาการ homophobia ซึ่งเป็นพวกที่กลัวการสัมพันธ์กับคนรักร่วมเพศมาก อาการรังเกียจยังมีกับ คนกลุ่มอื่นด้วย เช่น พวกคนจน คนไข้จิตเวช ผู้สูงอายุ คนยิว สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกา สาเหตุของการมีอคติ สาเหตุของการมีอคตินั้นมีหลากหลาย ข้อคิดข้อหนึ่งคือ สังคมและวัฒนธรรมสร้างอคติ ตาม แนวคิดนี้ เด็กเกิดมามีความบริสุทธิ์ ไว้ใจคน ยอมรับผู้อื่น แต่พวกเขาถูกผู้ใหญ่ซึ่งรวมทั้งพ่อแม่ ครู รวมทั้ง สื่อ สอนให้มีอคติ พวกเขาผ่านกระบวนการสังคมประกิต (socialization) และซึมซับสิ่งที่เรียนรู้และเกิด