สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

155 นววรรณ พันธุเมธา วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๖ จดเย็น อาจเป็นค� ำแสดงกิริยาอาการ เช่น ชั่วแล่น ชั่วพริบตา ชั่วลัดนิ้วมือเดียว ชั่วอึดใจเดียว ชั่วช้างปรบ หูงูแลบลิ้น หรืออาจเป็นค� ำแสดงเหตุการณ์ เช่น ชั่วฟ้าดินสลาย ชั่วกัลปาวสาน ภาษาไททั้ง ๗ ภาษามีค� ำที่น่าจะตรงกับค� ำว่า ชั่ว ในภาษาไทย ดังนี้ ภาษาจ้วงใต้ ตฺซิว ภาษาไทขาว โจ ภาษาไทเมืองเติ๊ก จัว ภาษาลาว ซัว ภาษาไทใหญ่ โจ้ ภาษาไทเหนือ โตฺส ภาษาไทพ่าเก่ โจ่ ภาษาไทที่ใช้ค� ำว่า ชั่ว ร่วมกับค� ำอื่นแสดงระยะเวลามีตัวอย่าง เช่น ภาษาจ้วงใต้ ตฺซิวแก๋ว (แก๋ว = เวลานี้) หมายถึง ชั่วชีวิตนี้ ตฺซิวก้อก (ก้อก = ราก, ฐาน) หมายถึง สมัยเก่าแก่ ตฺซิวก้อน (ก้อน = คน) หมายถึง ชั่วชีวิต ตฺซิวโด๋ว (โด๋ว = เดิม) หมายถึง สมัยดึกด� ำบรรพ์ ภาษาไทขาว โจอึ๊ดเจ่อ-อ หมายถึง ชั่วอึดใจ โจไห่เขา (ไห่ = ภาชนะสานส� ำหรับนึ่งข้าว) หมายถึง ชั่วข้าวสุก โจกุน หมายถึง ชั่วคน คือ ชั่วชีวิตคนคนหนึ่ง ภาษาไทเหนือ โตฺสวั้น หมายถึง ชั่ววัน โตฺสคึ้น หมายถึง ชั่วคืน โตฺสปาน (ปาน = รุ่น, ชีวิต) หมายถึง ชั่วรุ่นหนึ่ง ชั่วชีวิตหนึ่ง โตฺลูกปานล๋าน หมายถึง ชั่วลูกหลาน โตฺสปู่ปานโป (โป = พ่อ) หมายถึง ชั่วบรรพบุรุษ โตฺสก่อนฮอนโป้น (ฮอน = เที่ยวไป) หมายถึง ชั่วก่อน จากอดีตถึงปัจจุบัน โตฺสโก๊น (โก๊น = คน) หมายถึง ชั่วชีวิตคนคนหนึ่ง ภาษาไทพ่าเก่ โจ่ส่างอู๊เมิ้งก๊าง (ส่างอู๊ = อยู่; เมิ้งก๊าง = โลกมนุษย์) หมายถึง ชั่วชีวิตในโลกนี้ โจ่พร้า (พร้า = พระ) หมายถึง ชั่วพุทธกาล คือ เวลาระหว่างพุทธกาลสมัยพุทธกาล โจ่หม่าไป๊ (หม่าไป๊ = ยังไม่) หมายถึง ก่อนเวลาก� ำหนด ๒.๒ การบอกความยาว ความสูง หรือระยะทาง ๒.๒.๑ ค� ำว่า ชั่ว กับค� ำบอกบุคคล แสดงระยะความลึก มีตัวอย่างดังนี้