สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ค� ำเกี่ ยวกั บการวั ดในภาษาไทย-ไท 154 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 4 Oct-Dec 2013 ๖) มาตรว่าผ้าร้ายน้อย ๑ ก็ดี แลจะมีปกกายเขานั้นก็หามิได้เลยเทียร ย่อมเปลือยอยู่ชั่วตน (ไตรภูมิพระร่วง, น.๔๙) ๗) ชั่วกระษัตริย์หนิง, คือกาลตลอดอายุกระษัตริย์องหนึ่ง, เหมือนอย่างค� ำที่เขาพูดกัน ว่า, สิ้นแผ่นดินหนึ่ง. ชั่วโคตร์, คือตลอดวงษ์, ตลอดกระกูล, เหมือนอย่างตั้งแต่ ปู่หญ้าตายายลงมา, จนตลอดชั่วลูกหลานเหลน ชั่วพ่อชั่วแม่, คือเปนสิ่งของมีมาแต่ พ่อแม่, ตลอดมาจนสิ้นอายุนั้น. (อักขราภิธานศรับท์, น.๑๘๙) ๒.๑.๒ ค� ำว่า ชั่ว กับค� ำระบุเวลา แสดงระยะเวลาอดีต ปัจจุบัน หรืออนาคต พบตัวอย่าง ดังนี้ ๑) ...ฝูงมหาสามีอันอยู่ใน...ลังกาทวีป อันมีศีลาจารดังฝูงกษิณาศรพ ชั่ว ก่อนแต่นครพัน... (จารึกวัดป่ามะม่วงภาษาไทย หลักที่ ๑ ด้านที่ ๒ บรรทัดที่ ๒๒-๒๔) ๒) อันท่าน จ.ป.เตียนว่าร้ายใน ชั่วนี้ ใน ชั่วหน้าไซร้ จักได้ไปในนรกนั้น... (จารึกวัดป่ามะม่วงภาษาไทย หลักที่ ๒ ด้านที่ ๔ บรรทัดที่ ๑-๕) ๓) ชั่วน่า, คือเปนกาลตลอดจนสิ้นอายุในชาติน่านั้น. ชั่วนี้, เปนชื่อกาลตลอดจนสิ้นอายุในชาตินี้, เหมือนอย่างตั้งแต่เกิดมาจนสิ้นชีวิตร. (อักขราภิธานศรับท์, น.๑๘๙) ๒.๑.๓ ค� ำว่า ชั่ว กับค� ำบอกเวลา แสดงระยะเวลา ๑) ...พระศรีศรัทธาราชจุฬามุนีจึงข้ามน�้ ำคงคาไป... ชั่วคืนหนึ่ง พระเจ้าเสด็จเข้าในโกศ (จารึกวัดศรีชุม ด้านที่ ๒ บรรทัดที่ ๗๖-๗๗) ๒) ... ชั่ววันก็ดี แลครึ่งวันก็ดี (จารึกกฎหมายลักษณะโจร ด้านที่ ๑ บรรทัดที่ ๒๘) ๓) ชั่วโมง, คือสิ้นเวลาล่วงไปโมงหนึ่งนั้น, เหมือนอย่างเขาพูดกันว่า, ล่วงไปได้ชั่วโมงหนึ่ง, สองชั่วโมง. ชั่วอะนันตะกัลป, คือเวลาที่ตลอดไปทุกกัป ไม่มีที่สุด, อนึ่งคือไม่ดี มาทุกกัป ๆ, หาที่สุดมิได้นั้น. (อักขราภิธานศรับท์, น.๓๑๕) อันที่จริง ค� ำที่ใช้ร่วมกับค� ำว่า ชั่ว ยังมีอีกมาก อาจเป็นค� ำบอกบุคคล เช่น ชั่วลูกชั่วหลาน อาจเป็นค� ำบอกเวลา เช่น ชั่วเวลา ชั่วกาลนาน ชั่วนิจนิรันดร์ ชั่วครู่ ชั่วคราว ชั่วขณะ ชั่วเดือน ชั่วเช้า