สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ค� ำเกี่ ยวกั บการวั ดในภาษาไทย-ไท 146 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 4 Oct-Dec 2013 ค� ำว่า ชั่ว ภาษาไทยและภาษาไทหลายภาษา ใช้ค� ำว่า ชั่ว ร่วมกับค� ำอื่นแสดงเวลา ความยาว และระยะทาง ดังนั้น ในบทความนี้ จะกล่าวถึง ๒ ประเด็น ได้แก่ ๑. การใช้ชื่ออวัยวะและค� ำกริยาแสดงอาการของอวัยวะเป็นหน่วยวัด ๒. การใช้ค� ำว่า ชั่ว ในการแสดงระยะเวลา ความยาว และระยะทาง ๑. การใช้ชื่ออวัยวะและค� ำกริยาแสดงอาการของอวัยวะเป็นหน่วยวัด ๑.๑ การวัดสั้นยาว ๑.๑.๑ หน่วยวัดในมาตราวัดสั้นยาวของไทย หนังสือ สรุปวิทยา ซึ่งพิมพ์เมื่อ ร.ศ. ๑๒๗ บอกมาตราวัดสั้นยาวไว้ดังนี้ มาตราวัดสั้นยาว ๘ ปรมาณู เปน ๑ อณู ๘ อณู “ ๑ ทุลี ๘ ทุลี “ ๑ เส้นผม ๘ เส้นผม “ ๑ ไข่เหา ๘ ไข่เหา “ ๑ ตัวเหา ๘ ตัวเหา “ ๑ เมล็ดเข้า ๘ เมล็ดเข้า “ ๑ นิ้ว ๑๒ นิ้ว “ ๑ คืบ ๒ คืบ “ ๑ ศอก ๔ ศอก “ ๑ วา ๒๐ วา “ ๑ เส้น ๔๐๐ เส้น “ ๑ โยชน์ ปรมาณูท่านว่าเปนของเลอียดไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า อณูท่านว่าเปน ลอองเลอียดปลิว อยู่แลเห็นแต่เมื่อเวลาแดดส่องเข้าตามช่องฝา เปนต้น แบบเรียนมูลบทบรรพกิจของพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) ก็มีเรื่องมาตราวัด ดังต่อไปนี้ อนึ่งโสดนับมีสามแท้ นับด้วยวัดแล ด้วยตวงด้วยชั่งเปนสาม