สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

วรรณกรรมฉบั บ : ค� ำสอนชาย 138 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 4 Oct-Dec 2013 ๖. น�้ ำและไฟเป็นสิ่งส� ำคัญ เวลากลางคืนต้องสุมไฟไว้ไม่ให้มอดดับเพื่อป้องกันยุงไม่ให้กัดคนและ สัตว์เลี้ยง ไฟในเตาต้องให้ติดอยู่ตลอดเวลา หากว่ายามจ� ำเป็นต้องใช้แสงสว่างยามค�่ ำคืนจะได้ใช้แทนได้ ไม่ต้องวิ่งไปขอจากบ้านอื่น ไฟเป็นแสงสว่างเปรียบเสมือนท� ำให้มีเกียรติขจรไปไกล ดังตัวอย่าง (๒๒) มานกาลยบ่งงึต เภฺลจมินคิตชวนกูนชุะ คฺมานเภฺลีงอุชจนฺลุะ กฺรานรลุะรลต่เธง ฯ มีเวลากลางคืนมืดมิด ลืมไม่คิดว่าบางทีลูกถ่ายอุจจาระ ไม่มีไฟจุดไต้ เตาไฟก็ดับมอดหมด (๑๙) กุํโอยอส่รลีง รลต่เธงเหียถาเภฺลจ สพฺวไถฺงเมีลกุํฎาจ่ กุํเฎีรยกพีผฺทะเค ฯ อย่าให้หมดเกลี้ยง ดับหมดแล้วว่าลืม ทุกวันดูอย่าให้ขาด อย่าเดินเอาจากบ้านเขา ต้องดูแลน�้ ำให้มีอยู่เต็มโอ่งตลอดเวลา ทั้งโอ่งใหญ่โอ่งเล็ก และกะออมวางเรียงรายไว้ เพราะน�้ ำ เป็นสิ่งจ� ำเป็นต่อการด� ำรงชีวิตในครัวเรือน ทั้งการประกอบอาหาร การช� ำระล้างท� ำความสะอาดร่างกาย ดังตัวอย่าง (๒๔) เหียโอยแถท� ำทึก โทะยบ่พฺรึกกํุคิตงาย ฎงฎาก่กฺอมราต่ราย สพฺวพูจพางอางอุงธํ ฯ แล้วให้ดูแลน�้ ำ แม้ค�่ ำเช้าอย่าคิดง่าย ๆ ตักใส่กะออมวางเรียงราย หม้อน�้ ำโอ่งอ่างใหญ่ทั้งหมด (๒๕) กุํโอยสฺงวตกฺอมเธง อส่รลีงพีพางธํ คฺมานโสะโนะมินสม ชวนแกฺรงกฺรงายยบ่ไถฺง ฯ อย่าให้กะออมแห้ง หมดเกลี้ยงจากโอ่งใหญ่ ไม่มีเลยนั้นไม่เหมาะ จะล� ำบากทั้งกลางคืนกลางวัน ๗. จะใช้จ่ายทรัพย์สินเงินทองใด ๆ ให้ปรึกษาภรรยาและลูกได้รับรู้ร่วมกัน ไม่ใช้จ่ายตามใจชอบ โดยคิดว่าตนเองเป็นใหญ่ในครอบครัว แม้ว่าเป็นทรัพย์สินที่หามาได้ด้วยตนเองก็ตาม ดังตัวอย่าง (๔๔) กุํอางแองชาปฺรุส จายรบส่มินคิตคน่ มินฎึงฎล่ปฺรพนฺธ พฺรมเพฺรียงคฺนาอิตเบีถา ฯ อย่าอ้างว่าตนเป็นชาย จ่ายสิ่งของไม่พิจารณา ไม่รู้ถึงภรรยา ไม่รับรู้ร่วมกัน