สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

วรรณกรรมฉบั บ : ค� ำสอนชาย 136 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 4 Oct-Dec 2013 ๒. ให้มีความขยันหมั่นเพียรและเอาใจใส่ในการท� ำมาหากิน เมื่อท� ำนาแล้วให้ปลูกผัก และท� ำไร่ เพื่อให้มีผักและผลไม้ไว้กินในครอบครัว หมั่นรดน�้ ำถางหญ้าเพื่อให้งอกงามมีดอกผล ท� ำนาแล้วต้อง ไม่ทิ้งไร่ ยามกลางคืนก็ไม่ปล่อยเวลาให้ว่างเปล่า ให้สานกระบุง กระเชอเอาไว้ใช้ ถอนหญ้าข้างบ้านให้ โล่งเตียนจะท� ำให้เป็นสุข อย่าขี้เกียจปล่อยให้มือว่าง อย่าบ่นว่าเหนื่อย ภรรยาจะต� ำหนิเอาได้ ดังตัวอย่าง (๓๔) รฎูวเธฺวีจํการ โอยอุสฺสาห์เคฺรืองคฺราบ่ฎ� ำ สฺลึกไคฺรขฺญีตฺรบ่ตฺรุํ ตฺราวตฺรสก่สพฺวบนฺแล ฯ ฤดูท� ำไร่ ให้พยายามหาเครื่องมือเมล็ดปลูก ตะไคร้ขิงมะเขือ เผือกแตงกวาผักทุกชนิด (๓๗) กุํโอยบง่กมฺล� ำง โทะแขปฺร� ำงเปฺรีโอยฎง ทึกเทาโสฺรจสฺรบ่ผง โอยลูตลาส่มานผฺกาแผฺล ฯ อย่าให้เสียแรง แม้เดือนที่แห้งแล้งให้ตัก น�้ ำไปรดด้วย ให้งอกงามมีดอกผล (๓๙) ชางยบ่บิตฤสฺสี ตฺบาญชาลฺอีเตากญฺเฉี กุํโอยสฺรีสฺฎีเลี อิตอํเพีเธฺวีเลงเทา ฯ กลางคืนเหลาไม้ไผ่ สานเป็นกระบุงกระเชอ อย่าให้ภรรยาว่าได้ ไม่ท� ำอะไรเอาแต่เล่น ๓. ให้ระมัดระวังในการรักษาทรัพย์สมบัติ เก็บรักษาไว้ให้ดี อย่าหลงลืมทิ้งไว้ เครื่องมือท� ำกิน อย่าให้หาย ยามค�่ ำคืนดูแลปิดประตูบ้านและรั้วบ้านให้ดี ก่อนนอนให้ตรวจตราดูทรัพย์สมบัติให้ครบถ้วน ไม่นอนขี้เซาหลับเป็นตายและไม่นอนนาน หูให้เฝ้าระวังเสียงใด ๆ ที่ผิดปรกติ รู้สึกตัวอย่างรวดเร็วเพราะ เกรงว่าโจรผู้ร้ายจะเข้ามาขโมยทรัพย์สิ่งของ มีดพร้าวางไว้ใกล้ตัวเพื่อเอาไว้ป้องกันตัว ดังตัวอย่าง (๔๒) เฎกยบ่โอยร� ำงทฺวาร ทฺรพฺยชา ๆ ปฺรุงปฺรยัตฺน ตฺรเจียกจ� ำกุํภฺลาต่ กุํเภฺลจโจลมินฎึงขฺลวน ฯ นอนกลางคืนให้ปิดประตู ทรัพย์สินดี ๆ พยายามระวัง หูคอยฟังอย่าเผลอ อย่าลืมทิ้งไม่รู้ตัว (๑๔) นึงเฎกกุํทฺรมก่ โอยลง่ลก่เกฺราพีกฺบวน เบีภฺญาก่โอยฎึงขฺลวน เฬีงองฺคุยกุํมาต่ขฺล� ำง ฯ จะนอนอย่านอนเฉื่อยแฉะ อย่าหลับเหมือนตายผิดธรรมเนียม ถ้าตื่นให้รู้ตัว ลุกขึ้นนั่งอย่าพูดดัง