สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

พั ฒนาการของศิ ลปะวั ฒนธรรม : เจดี ย์ทรงปราสาทยอด 116 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 4 Oct-Dec 2013 ภาพที่ ๑๒-๑๓ เจดีย์ประธานทรงปราสาท ยอด วัดวรเชษฐเทพบ� ำรุง พระนครศรี อยุธยา (สร้างสมัยกรุงศรีอยุธยา ราวกลาง พุทธศตวรรษที่ ๒๒) (ดูเพิ่มเติมใน สันติ, ศิลปะอยุธยา , ๒๕๕๐, ๙๑) ภาพที่ ๑๔-๑๕ เจดีย์รายทรงปราสาทยอด ในวัดราชบูรณะ พระนครศรีอยุธยา วัดนี้ สร้างขึ้นใน พ.ศ. ๑๙๖๗ แต่เจดีย์รายทรง ปราสาทยอดองค์เล็กนี้ คงสร้างเพิ่มเติม ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ราวปลาย พุทธศตวรรษที่ ๒๓ (ดูเพิ่มเติมใน สันติ, ศิลปะอยุธยา , ๒๕๕๐, ๙๑-๙๒) ที่มาและพัฒนาการของเจดีย์ทรงปราสาทยอด มีส่วนเกี่ยวข้องโดยเริ่มรับปรับแรงบันดาลใจจาก รูปทรงปราสาทในศิลปะเขมร ได้ผ่านการผสมผสานในศิลปะของวัฒนธรรมสุโขทัย ผ่านพัฒนาการมาเป็น ล� ำดับในศิลปะของวัฒนธรรมอยุธยา และจางหายไปจากความนิยมในศิลปะของวัฒนธรรมรัตนโกสินทร์