สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

115 สั นติ เล็กสุขุม วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๖ ภาพที่ ๗-๘ วัดมหาธาตุ พระนครศรีอยุธยา (สร้ างราวครึ่งแรกของพุทธศตวรรษที่ ๒๐) เจดีย์รายทรงปราสาทยอด ส่วนล่าง และส่วนกลาง ผ่านการบูรณะครั้งส� ำคัญ โดยกรมศิลปากร ยังเหลือเค้าของปราสาทแบบเขมร เช่น รูปคล้าย กลีบขนุนซึ่งยังหลงเหลือประดับบนมุมต่าง ๆ ของส่วนกลาง ต่อขึ้นไปเป็นทรงกรวย อันเป็น ส่วนบน คือส่วนยอด ประกอบจากทรงระฆัง และปล้องไฉน (สันติ, ศิลปะอยุธยา , ๒๕๕๐, ๘๖-๘๗) ภาพที่ ๙ วัดพระราม พระนครศรีอยุธยา ปรางค์ประธานวัด (สร้างในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๒๐) มีเจดีย์ทรงปราสาทยอด ประดับที่มุมทั้งสี่ ในภาพคือองค์ประจ� ำมุมตะวันออกเฉียงเหนือ (ดูเพิ่มเติมใน สันติ, ศิลปะอยุธยา , ๒๕๕๐, ๘๖-๘๙) ภาพที่ ๑๐-๑๑ เจดีย์ ประจ� ำมุม ทรงปราสาทยอด มีพระพุทธรูป ลีลา มีมาก่อนในวัฒนธรรมสุโขทัย ประดิษฐานในจระน� ำ จาก ภาพที่ ๘ (ดูเพิ่มเติมใน สันติ, ศิลปะอยุธยา, ๒๕๕๐, ๘๖-๘๙)