สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๖ ข้อพิจารณาทางกฎหมายส� ำหรับการเคลื่อนย้ายอย่างเสรี ของบุคคลผู้ให้บริการวิชาชีพ ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนมายังประเทศไทย * จตุรนต์ ถิระวัฒน์ ภาคีสมาชิก ส� ำนักธรรมศาสตร์และการเมือง ราชบัณฑิตยสถาน * ปรับปรุงจากการบรรยายในการประชุมส� ำนักธรรมศาสตร์และการเมือง เมื่อวันที่ ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ บทคัดย่อ ในการที่อาเซียนก้าวเข้าสู่การเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน มีการก� ำหนดเรื่อง การเคลื่อนย้ายบริการอย่างเสรี อันเป็นกลยุทธ์อย่างหนึ่งซึ่งจะน� ำไปสู่การเป็นฐานการผลิตเดียว ของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ซึ่งต้องด� ำเนินการภายในกรอบของความตกลงอาเซียนว่าด้วย การค้าบริการซึ่งท� ำขึ้นก่อนหน้านี้ โดยการพัฒนาแนวทางปฏิบัติในรูปของแผนงานที่แสดงให้ปรากฏ ชัดเจนเกี่ยวกับกระบวนการ กรอบเวลา วัตถุประสงค์หลักของบทความคือ การน� ำเสนอภาพรวม ของโครงการดังกล่าว บทความจึงจะเน้นเรื่องการเคลื่อนย้ายอย่างเสรีของบุคคลผู้ให้บริการวิชาชีพ ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนตามแผนของสมาคมอาเซียน โดยมุ่งพิจารณาในเชิงนิติศาสตร์ และ ค� ำนึงถึงมุมมองในฐานะที่ประเทศไทยเป็นผู้รับการบริการ โดยเริ่มจากการอธิบายพัฒนาการของ การเคลื่อนย้ายอย่างเสรีของผู้ให้บริการวิชาชีพในอาเซียน ซึ่งเริ่มจากการเปิดเสรีการค้าบริการ ไปสู่การเคลื่อนย้ายอย่างเสรีในกรอบของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ก่อนที่จะวิเคราะห์เครื่องมือ ทางกฎหมายในการด� ำเนินการให้บรรลุเป้าหมาย กล่าวคือ ความตกลงอาเซียนว่าด้วยการยอมรับ ร่วมกันเกี่ยวกับคุณสมบัติทางวิชาชีพเพื่อการเคลื่อนย้ายอย่างเสรีของบุคคลผู้ให้บริการวิชาชีพ และผลกระทบต่อกฎหมายไทย ส� ำหรับการด� ำเนินการในทางปฏิบัติยังมีข้อจ� ำกัดอยู่พอสมควร ทั้งในแง่ของขอบเขต ของผู้ที่เกี่ยวข้องซึ่งครอบคลุมเพียงผู้ให้บริการวิชาชีพบางสาขา และในแง่ของการด� ำเนินการที่ยัง ต้องขึ้นอยู่กับเงื่อนไขในตารางข้อผูกพันและการอ� ำนวยความสะดวกให้ได้รับการรับรองสิทธิโดย องค์กรภายในของรัฐ ดังนั้น ปัจจัยที่จะน� ำไปสู่ความส� ำเร็จคือ เจตนารมณ์ทางการเมืองของรัฐสมาชิกเอง รวมทั้งความมุ่งมั่นที่จะสร้างความพร้อมของแต่ละรัฐสมาชิกซึ่งมีความแตกต่างกันอยู่พอสมควร ในเรื่องระดับการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคม ค� ำส� ำคัญ : การเคลื่อนย้ายอย่างเสรีของผู้ให้บริการวิชาชีพ, ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน, ความ ตกลงอาเซียนว่าด้วยการยอมรับร่วมกันเกี่ยวกับคุณสมบัติทางวิชาชีพเพื่อการ เคลื่อนย้ายอย่างเสรีของบุคคลผู้ให้บริการวิชาชีพ