สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

9 อรุณ ชั ยเสรี วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๗ ๑.๓ เปลือกบางชนิดหมุนรอบแกน ( shell of surface revolution ) เปลือกบางชนิดนี้ ประกอบด้วยเส้นแกนและเส้นเริ่มต้น ( directrix ) เมื่อหมุนเส้นเริ่มต้น ซึ่งเป็นรูปอะไรก็ได้ตามต้องการ แล้วหมุนรอบเส้นแกน ก็จะได้เปลือกบางรูปต่าง ๆ (รูปที่ ๑๘) เช่น - หมุนเส้นโค้งที่เป็นส่วนหนึ่งของวงกลมรอบแกนจะได้โดม - หมุนเส้นเอียงรอบแกน จะได้เปลือกบางรูปกรวย ( conoid ) ปรกติมักตัดเพียง บางส่วนน� ำไปใช้เป็นหลังคาคลุมหน้าทางเข้าอาคาร - หมุนเส้นไฮเพอร์โบลารอบแกน จะได้รูปไฮเพอร์โบลอยด์ที่เห็นบ่อย ๆ ใช้ท� ำเป็น ท่อระบายความร้อน ( cooling tower ) ส� ำหรับโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ถ้าแกนเป็นเส้นโค้ง เมื่อหมุนวงกลมรอบแกนโค้ง จะได้รูปห่วงยาง ( torus ) ถ้าหมุนวงกลม รอบแกนโค้ง ๒ เส้น ตัดตั้งฉากกัน จะได้รูปห่วงยางคู่ ( double tori ) ตัวอย่างเช่น หลังคาของตึกประชุม อาคารรัฐสภา ใช้ส่วนหนึ่งของห่วงยางคู่ ลักษณะคล้ายรูปโดมตรงกลางรองรับด้วยที่รองรับ ๔ ขา เพื่อให้ หลังคาดูกลมกลืนกับหลังคาพระที่นั่งอนันตสมาคม ตามแนวคิดของสถาปนิก รูปที่ ๑๘ ตัวอย่างการสร้างรูปเปลือกบางชนิดหมุนรอบแกน เส้นเริ่มต้น เส้นเริ่มต้น เส้นเริ่มต้น