สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

วั นเดื อนปีที่ สุนทรภู่แต่งงานค�ำกลอนห้าเรื่ อง ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๘๔-๒๓๘๕ 120 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 39 No. 2 April-June 2014 กรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๓” ของเจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี พ.ศ. ๒๕๔๗ และอาจจะเป็นครั้ง เดียวกับที่เป็นฉากอยู่ในนิทาน ตอนที่ ๔๔ โดยครั้งนี้ “วันนั้น” สุนทรภู่ได้ย้อนน� ำมาใช้แต่งสวมกับเรื่อง ของตัวเองกับกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ ใน “จันทร์อังคาส” ของตอนที่ ๔๕ และในเรื่อง “กาพย์พระไชย สุริยา” แล้วไปเล่าเป็นนิทานอีกครั้ง ในตอนที่ ๕๑ อย่างไรก็ตาม “วันนั้น” อาจจะมีพื้นฐานมาจากพายุ ฝนฟ้าคะนองอย่างรุนแรงที่เพชรบุรีก็เป็นได้ ที่น่าสนใจคือ หลายครั้งที่มีปรากฏการณ์ธรรมชาติเป็นแผ่น ดินไหว หรืออสุนีบาต เช่นใน พ.ศ. ๒๓๗๖, ๒๓๗๘, ๒๓๘๐, ๒๓๘๓ สุนทรภู่มักจะหาเรื่องบันทึกเป็นบท อัศจรรย์ไว้ในนิทาน ได้แก่ ตอนที่ ๓๖, ๓๗, ๔๐, ๔๕ หน้า ๖๘๙-๖๙๐, ๗๒๒-๗๒๓, ๗๘๒, ๘๙๗, ๘๙๙, ๙๐๔, ๙๐๕, ๙๑๒, ๙๑๓ อนึ่ง ในนิทาน “พระอภัยมณีค� ำกลอน” ตอนที่ ๔๕ เดียวกันนี้ หน้า ๙๑๔ ยังมีค� ำกล่าวถึง “ดิน ถนัน” ที่เป็นยาอายุวัฒนะ และสุนทรภู่เคยกล่าวถึงมาก่อน ในตอนที่ ๓๑ ขณะเดินทางไปเพชรบุรี ในเดือน มกราคม ปีเถาะ พ.ศ. ๒๓๗๔ เพื่อบังสุกุลศพขุนแพ่ง การอ้างถึง “ดินถนัน” ครั้งหลังนี้ จึงเท่ากับเป็นข้อ ยืนยันได้อีกว่า ขณะนั้น คือระหว่างเดือน ๑๒ ถึงเดือนอ้าย หรือเดือนยี่ ปีฉลู พ.ศ. ๒๓๘๔ สุนทรภู่น่าจะ รูปที่ ๖ ถ�้ ำเขาหลวง จังหวัดเพชรบุรี ตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองด้านทิศเหนือ ประมาณ ๒ กิโลเมตร จากหนังสือ King Maha Mongkut of Siam โดย John Blofeld, 1987