สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

น�้ ำ : ความมหัศจรรย์จากจักรวาลสู่โมเลกุลและจากโมเลกุลสู่ชีวิตและสุขภาพ 92 The Journal of the Royal Society of Thailand Volume 40 Number 1 January-March 2015 น�้ ำในจักรวาล ค� ำถามที่ทุกคนอยากรู้ คือน�้ ำมาจากที่ใด เกิดขึ้นในโลกนี้เท่านั้นหรือมีที่อื่นนอกโลก ด้วย เพราะว่าส่วนประกอบของน�้ ำเป็นไฮโดรเจนและออกซิเจน ซึ่งเป็นธาตุที่มีอยู่มากมายในจักรวาล ข้อมูล จากการค้นคว้าวิจัยแสดงหลักฐานการค้นพบน�้ ำบนดวงจันทร์ ตลอดจนดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ คือ ดาวพุธ ดาวอังคาร ดาวเนปจูน และดาวพลูโต หรือแม้แต่บนดาวบริวารของดาวเคราะห์ เช่น ไทรทันและยูโรปา อินเตอร์สเตลลาร์คลาวด์ (interstellar cloud) ในกาแล็กซีทางช้างเผือก (Milky Way) และกาแล็กซีอื่น ๆ ด้วย เมื่อไม่นานมานี้ได้มีการค้นพบอันยิ่งใหญ่ของทีมนักดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียเมื่อ วันที่ ๒๒ กรกฎาคม ค.ศ. ๒๐๑๑ คือการค้นพบกลุ่มก้อนของไอน�้ ำขนาดใหญ่โตมหาศาลที่มีปริมาณน�้ ำ มากกว่าน�้ ำในมหาสมุทรบนโลกรวมกันถึง ๑๔๐ ล้านล้านเท่า กระจายอยู่รอบ ๆ เควซาร์ (quasar) ที่อยู่ห่าง จากโลก ๑.๒ หมื่นล้านปีแสง เป็นการค้นพบที่แสดงให้เห็นว่า น�้ ำนั้นมีอยู่ภายนอกโลกของเราได้ และ เป็นข้อพิสูจน์ว่า แหล่งน�้ ำมีปรากฏได้ในที่ใดที่หนึ่งของเอกภพที่อยู่ห่างโลกอันไกลแสนไกล ได้มีข้ออธิบายต่อไป ว่าน�้ ำที่พบในเอกภพน่าจะเป็นผลพลอยได้จากการก่อตัวของดาวฤกษ์ พร้อมกับการเกิดแก๊สที่มีความหนาแน่น ต�่ ำและฝุ่นสสาร เมื่อสสารไหลออกมากระทบกับแก๊สที่อยู่รอบ ๆ จะให้ความร้อนกับแก๊ส และจะสังเกต เห็นน�้ ำเกิดขึ้นในกลุ่มแก๊สเหล่านี้ น�้ ำจึงเป็นสสารที่อยู่คู่เอกภพอย่างไม่ต้องสงสัย น�้ ำในโลก น�้ ำในโลกทั้งสิ้นมีปริมาตรรวมทั้งหมดเท่ากับ ๑,๓๖๐,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์กิโลเมตร (๓๒๖,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์ไมล์) น�้ ำส่วนใหญ่ในโลกนี้อยู่ในรูปของน�้ ำทะเล น�้ ำที่อยู่ในบรรยากาศโลกจะอยู่ทั้ง ในรูปไอน�้ ำและน�้ ำที่เป็นของเหลว น�้ ำใต้ดินจะอยู่ในชั้นของดินและหิน หากค� ำนวณเป็นปริมาตรจะมีตัวเลข ปริมาตรในส่วนต่าง ๆ ของโลก ดังนี้ ๑,๓๒๐,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์กิโลเมตร (๓๑๖,๙๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์ไมล์ หรือร้อยละ ๙๗.๒) อยู่ในน�้ ำทะเล ๒๕,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์กิโลเมตร (๖,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์ไมล์ หรือ ร้อยละ ๑.๘) อยู่ในธารน�้ ำแข็งและลานน�้ ำแข็ง ๑๓,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์กิโลเมตร (๓,๐๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์ไมล์ หรือร้อยละ ๐.๙) อยู่ในรูปน�้ ำใต้ดิน ๒๕๐,๐๐๐ ลูกบาศก์กิโลเมตร (๖๐,๐๐๐ ลูกบาศก์ไมล์ หรือร้อยละ ๐.๐๒) เป็นน�้ ำจืดในทะเลสาบและแม่น�้ ำ ๑๓,๐๐๐ ลูกบาศก์กิโลเมตร (๓,๑๐๐ ลูกบาศก์ไมล์ หรือร้อยละ ๐.๐๐๑) เป็นไอน�้ ำในบรรยากาศ น�้ ำในร่างกาย ส่วนหนึ่งของน�้ ำที่มีปริมาณมากมายมหาศาลบนโลกเรา มีการหมุนเวียนเข้าออก และ สถิตอยู่ในร่างกายของมนุษย์จ� ำนวน ๗ พันล้านคนบนโลกนี้ น�้ ำเข้ามาอยู่ในร่างกายเราในช่วงหนึ่งอายุขัยแล้ว ร่างกายก็ต้องคืนน�้ ำทั้งหมดให้แก่ธรรมชาติ ยิ่งมีอายุยืนยาว ศักยภาพในการดึงน�้ ำให้อยู่ในร่างกายคนเรา ก็ถดถอยลงไปเรื่อย ๆ ขอให้พิจารณาข้อมูลนี้ น�้ ำในร่างกายมนุษย์มีมากน้อยตามอายุของคนเรา คิดเป็นร้อยละดังนี้ ตัวอ่อนในครรภ์มารดามีน�้ ำ ร้อยละ ๙๗ ทารกหลังคลอดมีน�้ ำร้อยละ ๘๐ ผู้ใหญ่ร้อยละ ๗๐ คนชราร้อยละ ๖๐ คนอายุ ๙๙ ปีขึ้นไป