สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

63 สั นติ เล็กสุขุม วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๘ หลักฐานจากศิลาจารึกหลายหลักของสมัยสุโขทัย มีที่ใช้ค� ำว่า พระพุทธรูปในความหมายของ ค� ำว่าประติมากรรมที่ปัจจุบันใช้กัน ๗ ค� ำว่า ช่างปั้น ช่างฉลัก (สลัก ) แทน ค� ำว่า ประติมากรที่เรียกกัน ในปัจจุบันเช่นกัน ล่วงเลยมาในสมัยรัชกาลที่ ๓ ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพน มีที่เรียกประติมากรรม ด้วยค� ำที่หมายถึงพระพุทธรูป เช่น พระประธาน (ภายในอุโบสถ หรือวิหาร เป็นต้น) หรือพระพุทธปฏิมากร ก็มีใช้ ส่วนผู้ปั้นหรือประติมากร ใช้ค� ำว่า ช่าง (ปั้น) ๘ อุโบสถวัดใหญ่อินทาราม ชลบุรี ในที่นี้เลือกตัวอย่างสถาปัตยกรรม จิตรกรรม ประติมากรรม ของอุโบสถวัดใหญ่อินทาราม ชลบุรี ๙ เพื่อแสดงว่ า นอกจากต่างแยกเป็นเอกเทศ คือ สาขาสถาปัตยกรรม สาขาจิตรกรรม และสาขา ประติมากรรมแล้ว ทั้ง ๓ สาขายังประกอบกัน อย่างมีหน้าที่ มีความหมายและความงามที่อยู่ร่วมกัน อย่างเป็นเอกภาพ ประวัติการสร้ างและปฏิสังขรณ์วัดนี้ ยัง มีความคลุมเครือ เช่นเชื่อกันว่าวัดนี้มีอยู่ในคราว ที่สมเด็จพระเจ้าตากสินเสด็จมาปราบก๊กโจร เป็น อันว่าวัดนี้มีอยู่แล้วในครั้งนั้น แสดงว่าสร้างในสมัย กรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ๑๐ ๗ ตัวอย่างเช่น “ ฉลัก (สลัก) พระพุทธรูป (ประติมากรรม)” (“ศิลาจารึกวัดศรีชุม ประมาณ พ.ศ. ๑๘๘๔-๑๙๑๐”) จารึกสมัยสุโขทัย, หน้า ๗๓. ๘ ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน. เช่น ในหน้า ๓๑๗. ๙ บทความนี้สืบเนื่องจากโครงการวิจัยและสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ ผู้เขียนได้รับทุนอุดหนุนจากคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ประจ� ำ พ.ศ. ๒๕๕๗ ด้วยชื่อโครงการ “จิตรกรรมแบบไทยประเพณี (จากอุโบสถวัดใหญ่อินทาราม ชลบุรี) เพื่อจิตรกรรมร่วมสมัย” ๑๐ ไพโรจน์ภัทรธาดา, พระ. วัดใหญ่อินทาราม อ� ำเภอเมืองฯ จังหวัดชลบุรี. พระกฐินพระราชทาน ทอด ณ วัดใหญ่อินทาราม พระอารามหลวง จังหวัดชลบุรี (โรงพิมพ์เรือนแก้วการพิมพ์, ๒๕๒๔), หน้า ๒. อ้าง จาก “ชุดจิตรกรรมฝาผนังในประเทศไทย” วัดใหญ่อินทาราม. (ส� ำนักพิมพ์เมืองโบราณ, ๒๕๒๕) หน้า ๘. ภาพที่ ๑ สถาปัตยกรรม-หลังคาซ้อนชั้น อุโบสถ วัดใหญ่อินทาราม ชลบุรี