สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เรื่ องของนั สเร็ ดดิ น โฮจ้า 42 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 40 No. 2 Apr-June 2015 ๑๘. โลกจะหกคะเมน เมื่อมีคนถามโฮจ้าว่า “ท� ำไมคนบางคนเดินไปทางหนึ่ง ส่วนบางคนก็ไปอีกทางหนึ่งล่ะ” ค� ำตอบของโฮจ้าคือ “ถ้าทุกคนไปทางเดียวกันหมดโลกก็จะเสียดุลยภาพและหกคะเมนน่ะซี” ...ข้อคิดที่ได้จากเรื่องนี้คือดุลยภาพและแบบแผนไม่ได้เกิดจากการคิดที่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน แต่เกิดจากความหลากหลาย ถ้าทุกคนในโลกเหมือนกันหมดคงไม่ต่างจากหุ่นยนต์ ๑๙. น้อย  ๆ หน่อย โฮจ้าก� ำลังขุดหลุมขนาดใหญ่ที่สวนหลังบ้าน เมื่อเพื่อนบ้านถามว่า “แกก� ำลังท� ำอะไรอยู่น่ะ” โฮจ้าก็ตอบว่า “เมื่อสองสามวันมานี่ข้าซ่อมบ้าน ขยะเยอะเลย ข้าก็เลยขุดหลุมนี่เพื่อจะฝังขยะไง” เพื่อนบ้านถามต่อว่า “อ้อ ถ้างั้นแกคิดจะท� ำยังไงกับเศษดินที่ขุดขึ้นมาจากหลุมนี้ล่ะ” โฮจ้าตอบว่า “ข้าก็จะขุดหลุมใหม่แล้วเอาเศษดินใส่ไงล่ะ” “เอาละ แล้วแกจะท� ำยังไงกับเศษดินที่ได้จากหลุมที่สองล่ะ” เพื่อนบ้านถามอีก “น้อย ๆ หน่อย” โฮจ้าตอบ “นี่แกคงไม่คิดว่าข้าจะต้องรู้รายละเอียดไปเสียทุกขั้นตอนหรอกนะ!” ...ในบางเรื่องโฮจ้าก็ท� ำอะไรเหมือนคนปัญญาอ่อน ในเรื่องนี้จะเห็นว่าโฮจ้าถูกต้อนจนจนมุม เมื่อไม่สามารถอธิบายการกระท� ำของตนเองได้ เขาก็ใช้วิธีตัดบทเอาดื้อ ๆ จากตัวอย่างจะเห็นว่าเรื่องของโฮจ้ามีเนื้อหาที่หลากหลาย ส่วนใหญ่เป็นเรื่องซึ่งแสดงถึงชีวิต ความเป็นอยู่ของชาวบ้านทั่วไปรวมทั้งวัฒนธรรมประเพณีของชาวตุรกีด้วย บางเรื่องแสดงสัมพันธภาพ ระหว่างสมาชิกในครอบครัว ระหว่างเพื่อนบ้านกับคนในชุมชน โฮจ้ามักใช้การเสียดสีประชดประชันเพื่อ ให้ข้อคิดและคติสอนใจที่มีประโยชน์แม้จะไม่ได้ระบุอย่างโจ่งแจ้งเหมือนในนิทานอิสป เรื่องบางเรื่อง ก็สะท้อนเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์เช่นเรื่องที่เกี่ยวกับทาเมอร์เลน ที่ส� ำคัญคือไหวพริบและอารมณ์ขัน ที่ปรากฏในหลายเรื่อง สิ่งเหล่านี้ท� ำให้เรื่องของโฮจ้ามีลักษณะเป็นสากลและแพร่หลายไปทั่วโลก ไม่จ� ำกัดอยู่เฉพาะในประเทศตุรกีเท่านั้น