สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

41 มาลิ ทั ต พรหมทั ตตเวที วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๘ แม้แต่ชาวต่างชาติก็ต้องคลุมศีรษะและไม่ใส่เสื้อแขนสั้น เรื่องนี้แสดงให้เห็นประเพณีการแต่งกายของ ผู้หญิงตุรกีสมัยก่อน ซึ่งในปัจจุบันไม่เคร่งครัดนักเพราะได้รับอิทธิพลจากยุโรปเนื่องจากตุรกีเป็นประเทศ ที่อยู่ ๒ ทวีป ๑๖. อยากท� ำอะไรก็เชิญตามสบาย โฮจ้าก� ำลังเดินอยู่ในสุสานเมื่อเหลือบไปเห็นสุนัขขนาดใหญ่ตัวหนึ่งก� ำลังปัสสาวะรดหลุมฝังศพ เขาจึงตะโกนว่า “ไปให้พ้น” และแกว่งตะบองเพื่อขู่ไล่สุนัข แต่เมื่อสุนัขค� ำรามใส่พร้อมทั้งแยกเขี้ยวคมกริบ โฮจ้าก็เปลี่ยนท่าที “ที่จริงแกก็เป็นหมาน่ารักนะ เอาเลย อยากท� ำอะไรก็เชิญตามสบาย” ...เรื่องนี้มีตัวละครที่เป็นสัตว์ และแสดงให้เห็นด้วยว่าโฮจ้ารู้จักปรับทีท่าเมื่อตกอยู่ในสถานการณ์ ที่ตนเองตกเป็นรองเพื่อเอาตัวรอด ๑๗. ให้คนที่รู้บอกคนที่ไม่รู้ โฮจ้าขึ้นธรรมาสน์และถามผู้ที่ชุมนุมอยู่ในมัสยิดว่า “พวกท่านรู้ไหมว่าข้าก� ำลังจะพูดเรื่องอะไร?” “พวกเราจะไปรู้ได้อย่างไรเล่า?” เหล่าผู้มีศรัทธาตอบ “เราไม่รู้หรอก” โฮจ้าจึงพูดว่า “ถ้าท่านไม่รู้แล้วจะมีประโยชน์อะไรที่ข้าจะพูดเล่า” แล้วเดินออกไป อีกคราวหนึ่งโฮจ้าขึ้นธรรมาสน์และถามค� ำถามเดิมอีก คราวนี้เหล่าผู้มีศรัทธาเตรียมตัวพร้อม “เรารู้ซี” “ถ้าท่านรู้อยู่แล้วข้าจะพูดให้เสียลมปากท� ำไม” ว่าแล้วโฮจ้าก็ลงจากธรรมาสน์เดินออกไป ครั้งหลังสุดโฮจ้าขึ้นธรรมาสน์และถามค� ำถามเดิมอีก เหล่าผู้มีศรัทธาจึงตอบตามที่เตรียมกันมา ล่วงหน้า “พวกเราบางคนก็รู้ บางคนก็ไม่รู้” เมื่อได้ฟังดังนั้นโฮจ้าจึงพูดว่า “ถ้าเช่นนั้นข้าจะไม่พูดให้พวกท่านเสียเวลาฟังหรอก ให้คนที่รู้บอก คนที่ไม่รู้ก็แล้วกัน” ...ในเรื่องนี้จะเห็นว่าพวกชาวบ้านมีความเกรงกลัวโฮจ้าซึ่งเป็นอิหม่ามและพยายามจะพูดเอาใจเขา อาจท� ำให้โฮจ้ารู้สึกว่าแท้ที่จริงแล้วชาวบ้านไม่ได้เข้าใจสิ่งที่เขาสั่งสอนเลย พูดไปก็เสียเวลาเปล่า