สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เรื่ องของนั สเร็ ดดิ น โฮจ้า 40 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 40 No. 2 Apr-June 2015 ต่อมาโฮจ้าไปอาบน�้ ำที่เดิมอีก คราวนี้พนักงานบริการเขาราวกับเป็นพระราชา เมื่ออาบน�้ ำเสร็จ แล้วโฮจ้าให้ทิปแค่เหรียญเดียวโดยบอกพนักงานที่ยืนงงอยู่ว่า “คราวที่แล้วข้าให้ทิปพวกเจ้าส� ำหรับบริการวันนี้ ส่วนทิปที่ให้วันนี้ส� ำหรับบริการคราวที่แล้วไง” ...เรื่องนี้สะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตของชาวตุรกีที่นิยมไปใช้บริการของโรงอาบน�้ ำสาธารณะซึ่งเป็น ที่รู้จักกันในชื่อ Turkish bath มีบ่อน�้ ำร้อนให้แช่และมีพนักงานอาบน�้ ำถูตัวนวดน�้ ำมันให้ โรงอาบน�้ ำ ซึ่งมีการแบ่งเป็นสัดส่วนส� ำหรับคนอาชีพต่าง ๆ เป็นที่ที่ผู้คนจะไปพบปะพูดคุยกันเหมือนกับร้านกาแฟ ในเมืองไทย ในสมัยของโฮจ้าตามบ้านทั่วไปคงยังไม่มีห้องน�้ ำ โรงอาบน�้ ำก็น่าจะส� ำหรับผู้ชายโดยเฉพาะ เป็นอีกครั้งหนึ่งที่โฮจ้าเสียดสีการตัดสินคนจากเครื่องแต่งกาย ๑๔. ข้าไม่ได้ซื้อกางเกง โฮจ้าไปที่ร้านเพื่อซื้อกางเกงขาพอง เมื่อเลือกตัวที่ชอบได้แล้วก็ต่อรองราคากับคนขายจนเป็น ที่ตกลง พอดีโฮจ้าหันไปเห็นเสื้อคลุมที่ราคาเท่ากัน เกิดถูกใจจึงพูดว่า “ถ้างั้นข้าไม่ซื้อกางเกงขาพองแล้วละ ขายเสื้อคลุมให้ข้าแทนแล้วกัน” คนขายห่อเสื้อคลุมแล้วส่งให้โฮจ้าซึ่งรับห่อไปแล้วเดินออกจากร้าน “เดี๋ยวก่อนซี แกยังไม่ได้จ่ายค่าเสื้อคลุมเลย” “หมายความว่ายังไง ก็ข้าไม่ได้คืนกางเกงให้แทนหรือ?” คนขายแย้งว่า “แต่แกก็ไม่ได้จ่ายค่ากางเกงเหมือนกัน” “ให้ตายซี! ในเมื่อข้าไม่ได้ซื้อกางเกง แล้วท� ำไมข้าถึงจะต้องจ่ายค่ากางเกงด้วยล่ะ” ...โฮจ้าแสดงความฉลาดแกมโกงให้เห็นอย่างชัดเจนในเรื่องนี้ ๑๕. ขอเพียงแค่แกไม่เปิดหน้าให้ข้าเห็น โฮจ้าแต่งงานโดยไม่รู้จักเจ้าสาวมาก่อน ตามธรรมเนียมในสมัยนั้นเขาจะได้เห็นหน้าเจ้าสาวเป็น ครั้งแรกในคืนวันแต่งงานเท่านั้น ปรากฏว่าเธอหน้าตาอัปลักษณ์มาก วันรุ่งขึ้นเมื่อไปข้างนอกด้วยกัน ภรรยาถามโฮจ้าว่า “ท่านบอกซิว่าจะให้ข้าเปิดหรือไม่เปิดหน้า ให้ใครเห็นบ้าง” โฮจ้าพูดขึ้นว่า “แกอยากจะเปิดหน้าให้ใครเห็นก็เชิญ ขอเพียงแค่แกไม่เปิดหน้าให้ข้าเห็นก็แล้วกัน” ...ในประเทศที่บังคับใช้กฎหมายอิสลามอย่างเคร่งครัด ผู้หญิงจะต้องแต่งกายโดยปกปิดร่างกาย ให้มิดชิดอย่างเช่นในซาอุดีอาระเบียต้องแต่งชุดด� ำคลุมทั้งตัว เว้นแต่ช่วงตาเท่านั้น ไม่ให้ผู้ชายยกเว้นคนใน ครอบครัวเห็นหน้า ในอิหร่านตั้งแต่สมัยอยาโตเลาะโคไมนีมา ผู้หญิงต้องมีผ้าคลุมศีรษะที่เรียกว่าฮิญาป