สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เรื่ องของนั สเร็ ดดิ น โฮจ้า 38 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 40 No. 2 Apr-June 2015 ๙. ความยุติธรรม ชายคนหนึ่งตบหน้าโฮจ้าอย่างแรงหนึ่งครั้ง แล้วขอโทษว่า “อภัยให้ข้าด้วยเถิด ข้าเข้าใจผิด นึกว่าเจ้าเป็นเพื่อนข้า” แต่โฮจ้าไม่ยอมให้อภัยและน� ำชายคนนั้นไปขึ้นศาล ผู้พิพากษาซึ่งรู้จักกับจ� ำเลย เป็นอย่างดีได้ตัดสินคดีสถานเบาที่สุด “จ� ำเลยตบหน้าโจทย์ต้องเสียค่าปรับหนึ่งเหรียญ ถ้าจ� ำเลยมีเงินก็จ่ายให้โจทย์เดี๋ยวนี้ ถ้าไม่มี ก็กลับบ้านไปเอาเงินมาที่นี่” ชายผู้นั้นจึงกลับบ้านไป โฮจ้ารอเป็นเวลานานแต่ก็ไม่มีวี่แววว่าเขาจะกลับมา โฮจ้าจึงลุกขึ้นตบ ผู้พิพากษาสุดแรงเกิดและเดินจากไปพร้อมกับพูดว่า “ไว้จ� ำเลยเอาเงินหนึ่งเหรียญมาเมื่อไหร่ท่านค่อยรับค่าปรับที่ข้าตบท่านจากเขาก็แล้วกัน” ...เมื่อผู้พิพากษาซึ่งมีหน้าที่ตัดสินคดีความโดยยุติธรรมกลับเห็นแก่พวกพ้อง โฮจ้าจึงจัดการ ให้ตนเองได้รับความยุติธรรมอย่างสาสม อารมณ์ขันในเรื่องนี้เป็น dark humor หรือตลกร้าย ๑๐. ใครก็ตามที่จ่ายเงินจะได้เป่านกหวีด โฮจ้าก� ำลังไปตลาดเมื่อเด็กกลุ่มหนึ่งเข้ามาห้อมล้อมเขาพลางตะโกนว่า “เอานกหวีดมาให้เรา ซื้อนกหวีดมาให้เราด้วย” แต่มีเด็กเพียงคนเดียวเท่านั้นที่ให้เงินค่านกหวีดกับโฮจ้า ตอนเย็นโฮจ้ากลับมาและยื่นนกหวีดให้เด็กชายที่ให้เงินเขา เมื่อเด็กคนอื่นถามว่า “แล้วนกหวีด ของพวกเราล่ะ?” โฮจ้าก็ตอบว่า “เรื่องมันเป็นอย่างนี้นะ ใครก็ตามที่จ่ายเงินจะได้เป่านกหวีด” ...ความเป็นจริงของชีวิตคือ ไม่มีอะไรที่ได้มาเปล่า ๆ อยากได้อะไรก็ต้องลงทุนลงแรง ไม่ใช่หวัง จับเสือมือเปล่าแบบเด็กที่ไม่ได้จ่ายเงินให้โฮจ้า ๑๑. ขอเชิญไปงานสวดศพ ณ ที่ชุมนุมแห่งหนึ่ง โฮจ้าก� ำลังสาธยายเรื่องความโหดร้ายของทาร์เมอร์เลน (Tamerlane) ๒ ในขณะที่ทาเมอร์เลนเองแฝงตัวอยู่ตรงนั้นโดยไม่มีใครจ� ำได้ เมื่อได้ยินค� ำประณามของโฮจ้า ทาเมอร์เลน ๒ ทาเมอร์เลน : หรือ Timur (๑๓๓๖-๑๔๐๕) คือสุลต่านชาวตาดเชื้อสายตุรกีผู้พิชิตเอเชียกลางในยุคกลาง เป็นผู้ฟื้นฟูจักรวรรดิมองโกล ของเจงกิสข่าน ความโหดร้ายในการปฏิบัติต่อศัตรูของทาเมอร์เลนเป็นที่เล่าลือกันไปทั่ว ไม่มีหลักฐานยืนยันว่าโฮจ้ากับทาเมอร์เลนมีชีวิต อยู่ในสมัยเดียวกัน จึงไม่น่าเป็นไปได้ที่โฮจ้าจะเป็นข้ารับใช้ทาเมอร์เลนตามที่ปรากฏในเรื่องของโฮจ้าหลายเรื่อง อย่างไรก็ตาม เนื่องจาก เรื่องของโฮจ้าพัฒนาขึ้นมาในช่วงที่ชาวเติร์กตกอยู่ภายใต้การปกครองอันเข้มงวดของทาเมอร์เลน จึงเป็นธรรมดาที่สุลต่านองค์นี้จะมีชื่อ ปรากฏในเรื่องของโฮจ้า