สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

23 นววรรณ พั นธุเมธา วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๘ ส่วนสาเหตุที่ต่อมามีการตัดทัณฑฆาต สันนิษฐานได้ว่า มีผู้เห็นว่า การเขียนทัณฑฆาตกลางค� ำว่า ราชบัณฑิตยสภาผิดหลักภาษา เพราะค� ำว่า ราชบัณฑิตยสภาเป็นค� ำสมาส ในหนังสือ หลักภาษาไทย ของ พระยาอุปกิตศิลปสาร หน้า ๕๔ มีข้อความเกี่ยวกับค� ำสมาส ดังนี้ ตามวิธีค� ำสมาส ตามธรรมดาค� ำบาลีและสันสกฤตที่เราน� ำมาใช้ ในภาษาไทย มักจะใช้พยางค์ท้ายเป็นตัวสะกด เช่น ราช, ภูมิ, จร, ธาตุ, กาญจน์ ฯลฯ เช่นนี้ ก็นิยมอ่านกันว่า ราด, พูม, จอน, ทาด, กาน ดังนี้ตามปรกติ แต่ ถ้ ามีค� ำพ่ วงท้ ายเข้ าอีก ( โดยมากเป็ นบาลีหรือสันสกฤตด้ วยกัน) รวมกันเข้าเป็นค� ำเดียว เรียกค� ำสมาสแล้ว ต้องอ่านออกเสียงตัวสะกด ของค� ำหน้าด้วย ดังนี้ ราชการ, ภูมิศาสตร์, จรดล, ธาตุสัญญา, กาญจนบุรี ต้องอ่าน ราด-ชะ-กาน, ภูมิ-(หรือ) ภู-มิสาด, จอ-ระดน, ธาด-ตุสัน-ยา เป็นต้น ถ้าพยางค์ท้ายค� ำหน้าเป็นตัวการันต์มีไม้ทัณฑฆาต ก็ต้องลดไม้ทัณฑฆาตเสีย เพราะจะต้องอ่านตัวการันต์นั้น เช่น กาญจน์, เจดีย์ ถ้าเป็นค� ำสมาสต้องเขียน กาญจนบุรี, เจดียสถาน และอ่าน กาน-จะ-นะ-บุ-รี, เจ-ดี-ยะ-สะ-ถาน ดังนี้เป็นต้น เว้นไว้แต่ค� ำประพันธ์ ซึ่งต้องการให้น้อยพยางค์ ไม่ให้อ่านตามนี้ จึงควรใส่ไม้ ทัณฑฆาตไว้ เช่น ทิพย์เนตร, สุริย์วงศ์ ต้องการให้อ่าน ทิบ-พะเนด, สุ-ริ-วงศ์ ฯลฯ หนังสือ หลักภาษาไทย แบ่งเป็น ๔ ภาค ได้แก่ ๑. อักขรวิธี ๒. วจีวิภาค ๓. วากยสัมพันธ์ และ ๔. ฉันทลักษณ์ ข้อความข้างต้นอยู่ในภาคอักขรวิธีซึ่งพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๑ ความคิดที่ว่าไม่ควร มีไม้ทัณฑฆาตที่ท้ายค� ำหน้าของค� ำสมาสอาจจะเริ่มขึ้นในเวลานั้น และยอมรับกันแพร่หลายในเวลาต่อมา ค� ำถามที่ว่าทัณฑฆาตไม่ควรเขียนกลางค� ำสมาสใช่หรือไม่ ค� ำตอบคือใช่เพราะ ผิดหลักภาษาที่ก� ำหนดกันขึ้น ๒. เหตุใดมีผู้เรียกทัณฑฆาตว่า การันต์ ชื่อเครื่องหมายทัณฑฆาตนั้น มักมีผู้เรียกว่า การันต์ เช่น มีผู้ถามว่า “ค� ำว่าจักร ใส่การันต์ที่ตัว ร หรือไม่ใส่” ค� ำว่า การันต์ ในค� ำถามนี้ ผู้พูดหมายถึงทัณฑฆาต ตาม พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ หน้า ๑๑๙ ค� ำว่า การันต์ มีความหมายดังนี้ การันต์ [การัน] น. “ที่สุดอักษร” ตัวอักษรที่ไม่ออกเสียง ซึ่งมีไม้ทัณฑฆาตก� ำกับไว้ เช่นตัว “ต” ในค� ำว่า “การันต์”, (ปาก) เรียกตัวอักษรที่มีไม้ทัณฑฆาตก� ำกับ เช่น ล์ ว่า ล การันต์ ค์ ว่า ค การันต์.