สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ความเชื่ อในเรื่ องลึ กลั บเหนื อธรรมชาติ ที่ เกี่ ยวกั บสั ตว์ 16 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 40 No. 2 Apr-June 2015 ด้วยความเกรงกลัวยิ่งกว่านกอื่นใด นกอินทรีเป็นผู้น� ำวิญญาณของกษัตริย์ไปสู่ดินแดนของผู้เป็นอมตะ  ทั้งยังมีบทบาทในเรื่องของการท� ำนายด้วย เช่น ทิศทางที่มันบินหรือเสียงที่มันเปล่งออกมาจะบ่งบอกถึง ลางดีหรือร้าย การใช้แท่นบรรยายรูปนกอินทรีในโบสถ์คริสต์ต่าง ๆ มีที่มาจากการที่นกอินทรีเป็นหนึ่ง  ในสัตว์ ๔ ชนิดที่อยู่รอบบัลลังก์ตามที่บรรยายไว้ในบท Revelation ซึ่งเป็นบทสุดท้ายของพระคัมภีร์ใหม่ นกอินทรีถูกระบุว่าเป็นสัตว์ของนักบุญจอห์นเนื่องจากคัมภีร์ฉบับของท่านเป็นฉบับที่แสดงความรู้ลึกซึ้ง ที่สุดถึงจิตใจของพระเยซูและนกอินทรีซึ่งบินสู่สวรรค์เป็นสัญลักษณ์ของแรงบันดาลใจ ภายหลังรูปสัตว์  อีก ๓ ชนิดถูกเลิกใช้ คงเหลือแต่นกอินทรีของนักบุญจอห์นเท่านั้นที่ยังคงแบกพระวัจนะของพระเจ้าบนปีก  ที่กางแผ่ออกของมัน นกอินทรีปรากฏในนิทานพื้นบ้านของหลาย ๆ ชาติ ตั้งแต่ชาวอียิปต์โบราณซึ่งเชื่อว่า  วิญญาณของคนจะเปลี่ยนรูปเป็นนกอินทรีหลังจากที่เขาตายลง ชาวโรมันโบราณมักปล่อยนกอินทรี  ให้เป็นอิสระเหนือกองฟืนที่ใช้เผาศพเพื่อให้มันน� ำวิญญาณของผู้เป็นที่รักไปสู่โลกอื่น ชนพื้นเมืองอินเดีย  ในอเมริกาเหนือก็เชื่อแบบเดียวกัน เสียงใดก็ตามที่คล้ายคลึงกับเสียงหวีดร้องของนกที่สง่างามนี้เป็นลางร้าย  ซึ่งจะตามมาด้วยความตายและโรคภัยไข้เจ็บ โชคร้ายจะตามมาถ้าเห็นนกอินทรีบินต�่ ำและร้องเสียงแหลม ความเชื่อที่มีมาแต่โบราณว่านกอินทรีจะไม่มีวันแก่ท� ำให้เนื้อ ไข่ ขน และเลือดนกอินทรีถูกน� ำไปใช้ในเรื่อง ของเวทมนตร์คาถาและการประกอบพิธีลึกลับ การน� ำนกอินทรีไปเชื่อมโยงกับภูตแห่งอากาศ ความเชื่อว่า  นกอินทรีสามารถคืนความอ่อนเยาว์ได้ สายตาที่ดีผิดธรรมดานกอินทรี รวมทั้งพลังและอ� ำนาจนกอินทรี ท� ำให้มันถูกน� ำไปใช้ท� ำพิธีอาถรรพ์ต่าง ๆ เช่น น� ำขนไปต้มท� ำซุป เนื้อท� ำอาหาร เลือดใช้ดื่มเพื่อวัตถุประสงค์ ทางยาและทางเวทมนตร์ หัวใจนกอินทรีใช้เป็นยาเสน่ห์ ไขกระดูกใช้ท� ำยาคุมก� ำเนิด ดีนกอินทรีผสมกับ น�้ ำผึ้งใช้เป็นยาแก้สายตาเสื่อม นกฮูก ในเทพปกรณัมกรีก นกฮูกเป็นสัตว์ประจ� ำตัวของ Athena เทพีแห่งความเฉลียวฉลาด และสงคราม ดังนั้นนกฮูกจึงได้ชื่อว่าเป็นนกที่ฉลาดไปด้วย เป็นสัญลักษณ์ของความคงแก่เรียน จะเห็นว่า  ในนิยายนิทานต่าง ๆ นกฮูกจะเป็นผู้ให้ค� ำแนะน� ำปรึกษาแก่สัตว์อื่น ๆ คนญี่ปุ่นถือว่านกฮูกเป็นสัญลักษณ์  ของความโชคดี เนื่องจากนกฮูกเป็นนกที่หากินกลางคืน การกินลูกตานกฮูกหรือไข่นกฮูกบดก็เชื่อว่าท� ำให้ ผู้กินมองเห็นได้ในที่มืด ไข่นกฮูกบดยังสามารถแก้อาการเมาได้อีกด้วย ส่วนนกที่อยู่ในตระกูลเดียวกับ  นกฮูก รวมทั้งนกเค้าแมว นกแสก และนกถึดทือ ด้วย ไม่ได้ถูกมองในแง่ดีเหมือนกับนกฮูกเพราะเชื่อกัน ว่านกเหล่านี้เป็นนกผีเนื่องจากชอบหากินตอนกลางคืน เสียงร้องก็ไม่น่าฟัง ชาวอินเดียเชื่อว่าคนที่กินเนื้อ นกเค้าแมวจะโง่และความจ� ำเสื่อม เสียงร้องของนกแสกท� ำให้มันถูกรังเกียจเพราะคนโบราณเชื่อกันว่า เวลามีคนใกล้ตาย นกแสกจะส่งเสียงร้องเป็นสัญญาณ คนไทยเชื่อว่าจะโชคร้ายถ้าเห็นนกแสกเกาะบน หลังคาบ้าน ต้องแก้ด้วยการเอาน�้ ำมนต์ธรณีสารมารดหลังคา ในขณะที่ไทยเห็นนกแสกเป็นนกอัปมงคล เป็นกาลี ต� ำนานฮินดูกลับว่านกแสกเป็นนกของพระลักษมี เทวีแห่งโภคทรัพย์และการเกษตร ดังนั้น