สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เปรี ยบเที ยบเนื้ อหาและตั วละครในบทละครเรื่ องรามเกี ยรติ์ พระราชนิ พนธ์ของรั ชกาลที่ ๑ กั บมหากาพย์รามายณะของวาลมี กิ ฉบั บภาษาไทย 52 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 1 January-March 2016 รูปลักษณ์ของตัวละคร บทละครเรื่องรามเกียรติ์ รัชกาลที่ ๑ รามายณะ ใบหน้างามดังดวงจันทร์ หน้าผากกว้าง ตากลมโตงามราวกลีบบัว คางใหญ่ อกกว้างดังราชสีห์ ไหปลาร้าอิ่มเต็ม แขนยาวถึงเข่า เสียงไพเราะ กิริยางาม พระลักษณ์/พระลักษมณะ งามคล้ายพระราม แต่สู้พระรามไม่ได้ ผิวดังทอง (นางส� ำมนักขาชมเมื่อเห็น) งามเหมือนพระรามราวคู่แฝด เหมือน ทั้งรูปร่าง ท่าทาง และการเคลื่อนไหว นางสีดา งามกว่าใครใน ๓ โลก แม้ท้าวมาลีวราช ผู้ทรงธรรมเห็นนางก็ยังหลงความงามของนาง ต่อเมื่อมีสติจึงระงับกิเลสได้ นางงามทุกส่วน อ้อนแอ้นดังกินรี ผิวผ่องดังทาทอง เอวอ่อน ดังวาด อกดังบัวตูม หน้างามดังดวงจันทร์ คิ้วโก่งดังคันศร ดวงตาด� ำงามดังตากวาง หูงามดังกลีบบัว แก้มงามดังทอง ฟันด� ำ ดังสีนิล คองามราวกับคอหงส์ แขนงาม ดังงวงช้าง กิริยางาม งามเลิศใน ๓ โลก งามราวกับพระศรี รูปร่างอ้อนแอ้น ผิวดังทอง เอวบาง เพียงฝ่ามือเดียว อกอวบอัดเต่งตึง ดังผลตาล สะโพกกลึงกลม หน้าดัง ดวงจันทร์ มีดวงตาโตสีขาวและ สีทองแดง ตางามดังกลีบบัวหรือตา งามดังตากวาง ดวงตาด� ำดังสีด� ำของ ดวงดาวที่มีขอบสีแดง ฟันขาวเรียบ เสมอกัน ขากลมกลึงและงามดัง งวงช้าง กิริยางาม ทศกัณฐ์/ราวณะ รูปร่างไม่สูงใหญ่นักยกเว้นเวลาโกรธ รูปร่างสูงใหญ่ปานขุนเขา มีล� ำคอ และแขนใหญ่เหมือนเมฆด� ำ มีนัยน์ตา ดุร้าย ฟันแหลมคม ลิ้นเป็นประกาย ส� ำมนักขา/ศูรปนขา ไม่ระบุว่าสาวหรือแก่ รูปไม่อัปลักษณ์ นมยานถึงชายพก แก่ รูปร่างหน้าตาอัปลักษณ์ ตาพิการ ผมสีทองแดง เอวโต ท้องใหญ่ มีเสียง น่ากลัว กิริยาทราม กวางแปลง เป็นกวางทอง ผิวสีทอง เขาดังแก้วมุกดา หูดังกลีบบัว ปากและเท้าแดงดังสีทับทิม ท่าเดินสง่าราวกับหงส์ เป็นกวางดาวที่ประกอบด้วยรัตนะ ผิวดังทอง กายงามด้วยมณีมุกดา กาย วิจิตรด้วยสีต่าง ๆ และมีลายจุดเหมือน แก้วมณี สีข้างเป็นเงินและทองค� ำ ท้องเป็นสีเขียวมรกต แผ่นหลัง เป็นสีสนทะเล ปลายเขาเป็นแก้วมณี คองามระหง ใบหูเป็นสีบัวนิลุบล ขาเป็นทองค� ำและเล็กเรียวบาง กีบเท้าเป็นแก้วไพฑูรย์ หางเป็นสีรุ้ง สดายุหรือชฏายุ ไม่ระบุชนิดของนกและไม่ระบุว่าแก่ เป็นแร้งชรา