สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เปรี ยบเที ยบเนื้ อหาและตั วละครในบทละครเรื่ องรามเกี ยรติ์ พระราชนิ พนธ์ของรั ชกาลที่ ๑ กั บมหากาพย์รามายณะของวาลมี กิ ฉบั บภาษาไทย 50 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 1 January-March 2016 เนื้อหาส� ำคัญ บทละครเรื่องรามเกียรติ์ รัชกาลที่ ๑ รามายณะ ผู้เตือนพระรามให้แผลงศร สังหารทศกัณฐ์/ราวณะ หนุมานเตือนพระรามซึ่งก� ำลังหลงรูปของ พระอินทร์แปลง ให้แผลงศรสังหารทศกัณฐ์ พระรามจึงแผลงศรพรหมาสตร์สังหาร ทศกัณฐ์ มาตลิเตือนพระรามให้ใช้ศร พรหมาสตร์ที่ฤษีอาคัสตยะถวาย พระรามสังหารราวณะ ทศกัณฐ์สั่งลา ๑๐ ปาก เมื่อร่างทศกัณฐ์ต้องศรพรหมาสตร์ที่พระราม แผลงใส่ ทศกัณฐ์ก็ล้มลงและสั่งลาพิเภก ทั้ง ๑๐ ปาก ไม่มีเรื่องราวณะสั่งลาก่อนสิ้นใจตาย หนุมานขยี้ดวงใจทศกัณฐ์ หนุมานขยี้ดวงใจของทศกัณฐ์ที่ทศกัณฐ์ ถอดออกจากร่าง ไม่มีเรื่องขยี้ดวงใจราวณะ เนื้อหาปลีกย่อย บทละครเรื่องรามเกียรติ์ รัชกาลที่ ๑ รามายณะ เหตุผลที่นางไกยเกษี/ไกเกยี ได้รับพรจากท้าวทศรถ นางสอดแขนของนางแทนเพลารถศึก ที่หักเพื่อให้ท้าวทศรถรบศัตรูต่อไปได้ นางช่วยน� ำท้าวทศรถซึ่งหมดสติ ออกจากสนามรบและต่อมาช่วย พระองค์เมื่อถูกอาวุธ ผู้พาพระรามพระลักษณ์/ ลักษมณะไปมิถิลา พระวสิษฐ์และสวามิตรฤษี พระวิศวามิตระ โอกาสที่มามิถิลา ชมการยกธนูในงานสยุมพรของนางสีดา มาร่วมพิธีบูชายัญของท้าวชนกและ ขอชมธนูรัตนะซึ่งพระอิศวรสร้างขึ้น ธนูที่พระรามยก ธนูมหาโมลี (ผู้ยกได้จะได้นางสีดา) ธนูรัตนะ (ผู้ยกได้จะได้นางสีดา) จ� ำนวนคู่อภิเษกหลังจาก พระรามยกธนูได้ มีคู่เดียว คือ พระรามกับสีดา มี ๔ คู่ คือ พระรามกับสีดา พระภรตะ กับนางมาณฑวี พระลักษมณะ กับนางอูรมิลา และพระศตรุฆนะ กับนางศรุตกีรติ จ� ำนวนชายาของพระราม มีเพียงองค์เดียว คือ นางสีดา มีหลายองค์ นางส� ำมนักขา/ศูรปนขา ถูกพระลักษณ์/พระลักษมณะ ลงโทษ ถูกตัดตีนสินมือและถูกตัดหูตัดจมูก ถูกตัดหูตัดจมูก พระรามสั่งก่อนไปรบ กับทัพยักษ์ ให้พระลักษณ์คุ้มครองนางสีดา ให้พระลักษมณะน� ำนางสีดา ไปซ่อนในถ�้ ำ