สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ชลดา เรื องรั กษ์ลิ ขิ ต 49 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๙ เนื้อหาส� ำคัญ บทละครเรื่องรามเกียรติ์ รัชกาลที่ ๑ รามายณะ เหตุผลที่พระราม และพระลักษณ์/ลักษมณะ ไปยังมิถิลา อาจารย์พาไปเพื่อชมการแข่งขัน ยกมหาธนูโมลีในงานสยุมพรนางสีดา อาจารย์พาไปเพื่อร่วมการประกอบ พิธีบูชายัญของท้าวชนก และขอให้ พระรามพระลักษมณะได้ชมธนูรัตนะ ที่เคยน� ำมาให้กษัตริย์ต่าง ๆ ได้ประลอง ก� ำลังยกให้ขึ้นในงานสยุมพรนางสีดา ก่อนหน้านี้ซึ่งไม่มีใครยกได้ พระรามสบตากับนางสีดา เมื่อพระรามเดินเข้าเมืองมิถิลาและชม ความงามของบ้านเมือง สบตากับสีดา ซึ่งแอบมองที่หน้าต่าง ไม่มีเรื่องนี้ ทัพยักษ์ที่ยกมาแก้แค้น ให้นางส� ำมนักขา/ศูรปนขา มี ๓ ครั้ง ผู้น� ำทัพแต่ละครั้งเป็นพี่ของนาง ส� ำมนักขา คือ พญาขร ทูษณ์ และตรีเศียร มีเพียงครั้งเดียว คือ ขระและทูษณะ ซึ่งเป็นพี่ของนางศูรปนขายกทัพมา พร้อมกับตริศิรัสผู้เป็นจอมทัพของขระ ทศกัณฐ์/ราวณะลักสีดา มีไพร่พลมาด้วย ไม่มีไพร่พลมาด้วย สาเหตุที่สดายุ/แร้งชฏายุรบแพ้ ทศกัณฐ์/ราวณะ ถูกทศกัณฐ์ใช้แหวนของพระอิศวรที่นิ้วของ นางสีดาขว้างใส่ ถูกราวณะใช้ดาบฟันปีก เท้าและสีข้าง ของแร้งชฏายุ สาเหตุที่นางสีดาเชื่อว่าหนุมาน คือทูตของพระราม ความลับเรื่องพระรามและนางสบตากันที่ เมืองมิถิลาเพราะเรื่องนี้ไม่มีใครรู้นอกจาก พระรามกับนางเท่านั้น แหวนของพระรามที่สลักพระนาม ของพระรามไว้ เหตุผลที่นางสีดาไม่กลับไป กับหนุมาน นางเกรงพระรามจะระแวงว่านางถูกยักษ์ ลักมาลิงพาไป นางไม่ต้องการให้ชายอื่นใดถูกต้อง กายนาง สาเหตุที่ไฟไหม้หนุมาน หนุมานแกล้งให้ถูกอินทรชิตจับตัวได้ แล้วท� ำอุบายให้ยักษ์เผาร่างตนด้วยการน� ำ นุ่นกับส� ำลีและผ้าชุบน�้ ำมันยางพันตัวแล้ว จุดไฟเผา แล้วใช้ไฟนี้เผาลงกา ยักษ์จับหนุมานที่ท� ำลายเสาในสวน อโศกได้ ราวณะสั่งให้จุดไฟเผา หางหนุมานเพื่อลงโทษ หนุมาน ใช้ไฟดังกล่าวเผาลงกา วิธีที่หนุมานดับไฟที่หาง ดับไฟที่หางในปากด้วยการใช้ปากอมหาง คือ ใช้น�้ ำลายหรือน�้ ำบ่อน้อยดับไฟ เอาหางที่ไหม้ไฟจุ่มลงในมหาสมุทร ทศกัณฐ์แปลงกายก่อนรบ กับพระราม แปลงเป็นพระอินทร์ ไม่ได้แปลงกาย ศรของทศกัณฐ์กลายเป็น ข้าวตอกดอกไม้ ทศกัณฐ์แผลงศรใส่ร่างของพระรามพระลักษณ์ ศรกลายเป็นข้าวตอกดอกไม้และตกลง ตรงหน้ารถของพระราม ไม่มีเรื่องนี้