สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ชลดา เรื องรั กษ์ลิ ขิ ต 45 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๙ ๓. ไฟที่ไหม้หนุมาน ฉบับไทยหนุมานแกล้งให้อินทรชิตจับตัวได้หลังจากท� ำลายสวน ของลงกาแล้วและแกล้งขอร้องให้ยักษ์ช่วยสังหารตน โดยใช้นุ่นกับส� ำลีและผ้าชุบน�้ ำมันยางพันตัวแล้ว จุดไฟให้ไหม้ร่าง หลังจากนั้นก็ใช้ไฟดังกล่าวเผาลงกา เมื่อไฟที่หางไม่ยอมดับ หนุมานขอให้พระนารทช่วย เมื่ออมหางตามค� ำแนะน� ำจึงดับไฟได้ ส่วนใน รามายณะ หนุมานถูกอินทรชิตจับตัวได้หลังจากท� ำลาย เสาในสวน หนุมานเตือนราวณะเรื่องลักนางสีดาซึ่งจะน� ำความพินาศสู่ราวณะ ราวณะโกรธจึงสั่ง สังหารหนุมาน วิภีษณะทัดทานไม่ให้ฆ่าผู้เป็นทูต ราวณะจึงให้เผาหางซึ่งเป็นอวัยวะส่วนที่วานรรัก โดยเอา ฝ้ายเก่า ๆ พันเข้าที่หาง จุ่มในน�้ ำมันแล้วจุดไฟเผา หลังจากนั้นพาหนุมานตระเวนไปทั่วเมือง หนุมานหนีได้ แล้วใช้ไฟที่ไหม้หางนั้นเผาลงกา (สุนทรกัณฑ์ : ๕๔๘) หลังจากนั้นดับไฟโดยจุ่มหางในมหาสมุทร (กัณฑ์เดิม : ๕๕๓) ๔. จ� ำนวนครั้งที่หนุมานเข้าเฝ้านางสีดาที่สวนอโศก ฉบับไทยหนุมานเข้าเฝ้านางสีดาเพียง ครั้งเดียว แต่ใน รามายณะ หนุมานเข้าเฝ้าถึง ๒ ครั้ง ครั้งแรกถวายแหวนของพระรามแด่นางสีดา ครั้งที่ ๒ หลังจากเผาลงกาแล้ว การเข้าเฝ้าครั้งนี้ก็เพื่อให้แน่ใจว่านางสีดายังปลอดภัย (กัณฑ์เดิม : ๕๕๔) ความแตกต่างด้านตัวละคร ๑. นิสัยของทศกัณฐ์และราวณะ ฉบับไทยแม้ทศกัณฐ์ไม่สมรักแต่ก็ไม่เคยคิดจะกินนางสีดา ทั้งยังกราบนางสีดาเพื่อขอความรักหลังจากนางปักไม้ด่ากระทบ (เล่ม ๒ : ๑๑๗) แต่ใน รามายณะ ราวณะขู่ว่าจะกินนางสีดาหากนางไม่รับรัก ทั้งราวณะยังรักศักดิ์ศรีมากโดยกล่าวแก่นางสีดาว่า “ข้าจะ ไม่แตะต้องตัวนางหากนางไม่ยินดี...” (สุนทรกัณฑ์ : ๔๙๖) ๒. นิสัยของหนุมาน ฉบับไทยหนุมานรอบคอบ เมื่อพระรามสั่งให้น� ำแหวนและสไบไปถวาย นางสีดา หนุมานกราบทูลว่าเกรงนางสีดาไม่เชื่อว่าตนเป็นทูตของพระราม พระรามจึงสั่งให้หนุมาน กราบทูลนางสีดาเรื่องพระรามกับนางสบตากันในเมืองมิถิลาซึ่งเป็นความลับที่รู้กันเฉพาะพระรามกับนาง เท่านั้น (เล่ม ๒ : ๘๐) ขณะที่ใน รามายณะ ไม่มีเรื่องนี้ ๓. นิสัยของนางสีดา ฉบับไทยนางสีดาใจกล้า ปากจัดและไม่กลัวทศกัณฐ์ ปักไม้บริภาษ ทศกัณฐ์เมื่อเกี้ยวนาง เช่น “ไอ้ไม้จังไรอัปรีย์” (เล่ม ๒ : ๑๑๗) และขู่ว่าทศกัณฐ์จะตายด้วยฝีมือ ของพระราม โดยกล่าวว่า “อันตัวของมึงนี้ทรลักษณ์ สิบเศียรสิบพักตร์จะปลิวไป” (เล่มเดิม, หน้าเดิม) ทั้งเป็นคนฉลาดรอบคอบ นางไม่แน่ใจว่าหนุมานเป็นทูตของพระรามจริงหรือไม่โดยให้เหตุผลว่านางทิ้งสไบ และแหวนในป่า ดังนั้นยักษ์อาจเก็บได้แล้วน� ำมาลวงนาง ต่อเมื่อได้ฟังความลับเรื่องพระรามและนาง