สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เปรี ยบเที ยบเนื้ อหาและตั วละครในบทละครเรื่ องรามเกี ยรติ์ พระราชนิ พนธ์ของรั ชกาลที่ ๑ กั บมหากาพย์รามายณะของวาลมี กิ ฉบั บภาษาไทย 44 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 1 January-March 2016 เมื่อนั้น นวลนางสีดามารศรี ได้ฟังหนุมานพาที สิ้นที่กินแหนงแคลงใจ จึ่งรับภูษาธ� ำมรงค์ ทูนเศียรแล้วทรงกันแสงไห้ ชลเนตรนองเนตรร�่ ำไร ถอนใจสะอื้นอาวรณ์ (เล่ม ๒ : ๑๒๑-๑๒๓) รามายณะ ข้าแต่นางมหาภาค ข้าเป็นวานร เป็นทูตของพระรามผู้ทรงปัญญา ข้าแต่นางเทวี โปรดดูธ� ำมรงค์ ที่มีนามพระรามวงนี้เถิด ความจ� ำเริญจงมีแด่นาง นางจงมั่นใจเถิด ความทุกข์ของนางจักหมดสิ้น แน่นอน เมื่อนางสีดาชานกีรับธ� ำมรงค์ของพระภัสดามาดู นางก็ปลาบปลื้มราวกับได้กลับไปพบพระภัสดา ดวงหน้างามของนางซึ่งมีดวงตาโตสีขาวและสีทองแดงนั้นเบิกบานด้วยความหรรษาราวกับดวงจันทร์ เมื่อพ้นจากราหู ครั้นแล้วนางนงเยาว์ผู้เอียงอายซึ่งยินดีที่ได้ข่าวพระภัสดาและปลาบปลื้มยิ่งที่ได้ฟัง ข่าวดีก็สรรเสริญมหากบี่ เจ้าเก่งกล้า เจ้าสามารถ เจ้าฉลาดนัก วานรผู้ประเสริฐเอ๋ย เจ้าฝ่าเข้ามาถึงถิ่น ของรากษสได้ตามล� ำพังเช่นนี้ เจ้าควรได้รับค� ำสรรเสริญอย่างยิ่งในความกล้าหาญ สาครที่กว้างร้อยโยชน์ เป็นที่อยู่ของฝูงมกรนั้น เจ้าข้ามได้ง่ายราวกับเป็นปลักรอยตีนโค ข้าคิดว่าเจ้าไม่ใช่วานรธรรมดานะ เจ้าวานรฤษภะเอ๋ย เพราะเจ้าไม่หวาดกลัวหรือหวั่นไหวเพราะราวณะแม้แต่น้อย กบี่ผู้ประเสริฐเอ๋ย ในเมื่อพระรามผู้ลือเลื่องส่งเจ้ามา เจ้าก็สมควรที่จะได้สนทนากับข้า (สุนทรกัณฑ์ : ๕๒๐) ความแตกต่างด้านเนื้อหา ๑. แหวนที่หนุมานถวายนางสีดา ฉบับไทยเป็นแหวนของพระอิศวรที่นางสีดาสวมไว้ที่นิ้ว ทศกัณฐ์ถอดจากนิ้วของนางแล้วขว้างใส่นกสดายุ นกสดายุเก็บแหวนไว้รอถวายพระราม (เล่ม ๒ : ๔-๕) ส่วนในรามายณะเป็นแหวนของพระรามที่สลักชื่อของพระรามไว้ (สุนทรกัณฑ์ : ๕๒๐) ๒. เหตุผลที่นางสีดาไม่ยอมกลับไปกับหนุมาน ฉบับไทยหนุมานอาสาน� ำนางสีดาไปพบพระราม โดยให้นั่งบนฝ่ามือของตนแต่นางปฏิเสธ โดยให้เหตุผลว่าจะเป็นที่ดูหมิ่นว่าถูกยักษ์ลักมาลิงพาไป ซึ่งจะท� ำให้พระรามระแวงนางได้ (เล่ม ๒ : ๑๒๓-๑๒๔) ส่วนใน รามายณะ หนุมานจะให้นางสีดาประทับ บนหลังของตน แต่นางปฏิเสธเพราะไม่ต้องการให้ชายอื่นสัมผัสกายนาง