สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ชลดา เรื องรั กษ์ลิ ขิ ต 39 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๙ ๒. ทศกัณฐ์/ราวณะชมความงามของนางสีดา ฉบับไทยทศกัณฐ์ซึ่งแอบอยู่ชมนางสีดาว่า งามทุกส่วน หน้างามดังดวงจันทร์ คิ้วโก่งดังคันศร ตาด� ำงามดังตากวาง ฟันด� ำเรียบงามดังสีนิล แก้มงาม ดังทอง หูงามดังกลีบบัว คองามราวกับคอหงส์ แขนงามดังงวงช้าง รูปร่างงามดังนางกินรี อกงามดังดอกบัว เอวอ่อนดังวาด ผิวผ่องดังทองทา และกิริยางามจับตา ซึ่งเป็นการชมตามขนบวรรณคดีไทย ส่วนใน รามายณะ ราวณะชมนางสีดาว่ามีรูปงามเลิศใน ๓ โลก งามราวกับพระศรี ร่างอ้อนแอ้น มีเอวองค์เพียงฝ่ามือเดียว ใบหน้างามดังจันทร์เพ็ญ ตางามดังกลีบบัว ตากลมโตเหมือนดวงดาวสีด� ำที่มีขอบแดง ปากและฟันงามระยับ ฟันขาวเรียบเสมอกัน ขากลมกลึง ต้นขาเรียบเสมอกันประดุจงวงช้าง อกอวบอัดเต่งตึงดังผลตาล ดังนี้ บทละครเรื่องรามเกียรติ์ บัดเดี๋ยวกลับเป็นดาบส อันมีพรตช� ำนาญฌานขยัน ห่มหนังเสือลายพรายพรรณ เจิมจันทน์นุ่งผ้าคากรอง สอดสายธุหร�่ ำมุ่นชฏา มือขวาถือตาลิปัตรป้อง สวมประค� ำมณีดั่งสีทอง แล้วเดินย่องตามชายพนาลี (เล่ม ๑ : ๕๓๔) รามายณะ ทศครีวะอาศัยจังหวะนั้นรีบเข้ามาหานางไวเทหิในรูปของปริพาชก พราหมณ์นั้นสวมรองเท้า ห่มผ้ากาษายะ ที่เรียบร้อย ถือร่ม ที่ไหล่ซ้ายอันประเสริฐคอนไม้เท้าที่มีหม้อกมัณฑลุแขวนอยู่ เข้ามาหานางไวเทหิ ในรูปของปริพาชก (อารัณยกัณฑ์ : ๓๑๖) บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พิศพักตร์ผ่องพักตร์ดั่งจันทร พิศขนงก่งงอนดั่งคันศิลป์ พิศเนตรดั่งเนตรมฤคิน พิศทันต์ดั่งนิลอันเรียบราย พิศโอษฐ์ดั่งหนึ่งจะแย้มสรวล พิศนวลดั่งสีมณีฉาย พิศปรางดั่งปรางทองพราย พิศกรรณคล้ายกลีบบุษบง พิศจุไรดั่งหนึ่งแกล้งวาด พิศศอวิลาศดั่งคอหงส์ พิศกรดั่งงวงคชาพงศ์ พิศทรงดั่งเทพกินรา พิศถันดั่งปทุมเกสร พิศเอวเอวอ่อนดั่งเลขา พิศผิวผิวผ่องดั่งทองทา พิศจริตกิริยาก็จับใจ ยิ่งพิศยิ่งเพลินจ� ำเริญรัก พญายักษ์ครวญคิดพิสมัย ส� ำราญแย้มยิ้มพริ้มไพร ก็ตรงเข้าไปยังกุฎี (เล่ม ๑ : ๕๓๔)