สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ชลดา เรื องรั กษ์ลิ ขิ ต 31 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๑ มกราคม-มีนาคม ๒๕๕๙ รามายณะ เมื่อเห็นพระราม นางจ้องมองดูเหมือนเห็นพระอินทร์ตรีทศเทพ พระรามมีอุระดังราชสีห์ มีพาหายาว มีเนตรดังกลีบบัว บอบบางแต่แข็งแรงยิ่ง ทรงไว้ซึ่งคุณลักษณะของพระราชา เมื่อนางรากษสเห็น พระรามฉวีคล�้ ำดังนิลุบล งดงามดังพระกามเทพ ดูดั่งพระอินทร์ นางก็หลงรักทันที พระรามมีดวงพักตร์ งดงามแต่ใบหน้าของนางแสนอัปลักษณ์ พระรามมีเอวบาง แต่นางมีท้องใหญ่ พระรามมีเนตรใหญ่ แต่ตาของนางพิกลพิการ เกศาของพระรามด� ำสนิท แต่ผมของนางเป็นสีทองแดง พระรามมีรูปงาม แต่นางมีรูปทราม พระรามมีเสียงไพเราะ แต่นางมีเสียงน่ากลัว พระรามยังหนุ่มแน่น แต่นางแก่ ดูน่ากลัว พระรามกล่าวแต่สิ่งที่ถูกต้อง แต่นางกล่าวแต่สิ่งเลวร้าย พระรามมีมารยาทงาม แต่นางมีกิริยา ทราม พระรามมีความงาม นางมีความน่าเกลียด นางรากษสถูกกามเทพครอบง� ำ (อารัณยกัณฑ์ : ๒๘๑) ฉบับไทยกวีชมความงามของพระรามแบบแสดงความสงสัยโดยอวดความรู้เรื่องลักษณะเด่น ของเทพแต่ละองค์ ชมพระรามว่างามประหนึ่งเทพเจ้าโดยไม่ได้ให้ภาพอัปลักษณ์ของนางส� ำมนักขา แต่ในรามายณะให้ภาพความงามของพระรามพร้อมภาพอัปลักษณ์ของนางศูรปนขา วิธีนี้ขับเน้นความงาม ของพระรามให้เด่นขึ้น ขณะเดียวกันเน้นความไม่คู่ควรระหว่างพระรามกับนางศูรปนขาด้วย ๒. ความสัมพันธ์ระหว่างตรีเศียร/ตริศิรัสกับนางส� ำมนักขา/ศูรปนขา ฉบับไทยตรีเศียร เป็นพี่ชายของนางส� ำมนักขา แต่ในรามายณะตริศิรัสเป็นเพียงจอมทัพในกองทัพของพญาขระ ๓. รูปลักษณ์ของนางส� ำมนักขา/ศูรปนขา ฉบับไทยนางส� ำมนักขามีนมยานถึงเอวและ เป็นยักษ์ที่ไม่น่าเกลียดมาก ดังพบตอนชาวเมืองลงกาพรรณนาสภาพของนางเมื่อนางฟ้องทศกัณฐ์ เรื่องถูกพระลักษณ์ลงโทษ ส่วนในรามายณะนางศูรปนขาอัปลักษณ์กว่าในฉบับไทยมาก นางนึกถึงรูปลักษณ์ ของตนว่านางเป็นนางรากษสีแก่ มีใบหน้าอัปลักษณ์ ท้องใหญ่ ตาพิกลพิการ ผมสีทองแดง ทั้งมี เสียงน่ากลัว ดังนี้