สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เปรี ยบเที ยบเนื้ อหาและตั วละครในบทละครเรื่ องรามเกี ยรติ์ พระราชนิ พนธ์ของรั ชกาลที่ ๑ กั บมหากาพย์รามายณะของวาลมี กิ ฉบั บภาษาไทย 30 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 1 January-March 2016 ความแตกต่างด้านเนื้อหา มีดังนี้ ๑. นางส� ำมนักขาถูกลงโทษ ในฉบับไทยนางส� ำมนักขาถูกพระลักษณ์ตัดตีนสินมือและถูกตัดหู ตัดจมูก ดังกลอนว่า “...ตัดกรรอนบาท ทั้งจมูกหูขาดเลือดไหล” (เล่ม ๑ : ๔๙๒) ส่วนในรามายณะนางถูก ตัดหูตัดจมูกเท่านั้น ไม่ได้ถูกตัดแขนขาด้วยแม้ก่อนหน้านี้พระรามจะสั่งพระลักษมณะให้ท� ำก็ตาม ๒. ทัพยักษ์ที่ยกมาแก้แค้นให้นางส� ำมนักขา ฉบับไทยทัพยักษ์ที่ยกมาจับพระรามตาม ค� ำยุของนางส� ำมนักขามีถึง ๓ ครั้ง คือ ทัพของขร ทูษณ์และตรีเศียรซึ่งล้วนเป็นพี่ชายของนางส� ำมนักขา แต่ในรามายณะขระและทูษณะซึ่งเป็นพี่ชายพร้อมทั้งจอมทัพตริศิรัสน� ำทัพมาจับพระรามพร้อมกัน ในคราวเดียว ๓. พระรามสั่งพระลักษณ์ก่อนพระรามรบกับยักษ์ ฉบับไทยเมื่อพระรามต่อสู้กับทัพยักษ์ สั่งพระลักษณ์ให้คุ้มครองนางสีดา ส่วนในรามายณะพระรามให้พระลักษมณะพานางสีดาไปซ่อนในถ�้ ำ ความแตกต่างด้านตัวละคร มีดังนี้ ๑. ส� ำมนักขาชมความงามของพระรามเมื่อแรกเห็น มีปรากฏทั้ง ๒ ส� ำนวนแต่มีวิธีชมต่างกัน ดังนี้ บทละครเรื่องรามเกียรติ์ .................................... รูปทรงโสภาอ� ำไพ พินิจพิศทั่วทั้งองค์ มีความพิศวงสงสัย จะว่าพระอิศวรเรืองชัย ก็ไม่มีสังวาลนาคี จะว่าพระนารายณ์ฤทธิรอน ก็ไม่เห็นพระกรเป็นสี่ จะว่าท้าวธาดาธิบดี เหตุใดไม่มีเป็นสี่พักตร์ แม้นจะว่าท้าวหัสนัยน์ ไยจึ่งไม่ทรงวิเชียรจักร จะว่าพระสุริยาวรารักษ์ ก็ชักรถอยู่ในเมฆา ครั้นจะว่าองค์พระจันทร ก็ผิดที่จะจรจากเวหา ชะรอยจักรพรรดิกษัตรา ละสมบัติมาเป็นโยคี ยิ่งพิศยิ่งพิศวาสกลุ้ม รสรักรึงรุมดั่งเพลิงจี่ อกใจไม่เป็นสมประดี อสุรีคลั่งเคลิ้มวิญญาณ (เล่ม ๑ : ๔๘๗)