สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

คู่พระใหญ่พระน้อยในนาฏกรรมไทย 136 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 1 January-March 2016 หลวิชัย คาวี เดินทางไปได้พักหนึ่งถึงทางแยก หลวิชัยจึงบอกกับคาวีว่าเราแยกทางกันตรงนี้ เจ้าไปทิศเหนือ พี่ไปทิศใต้ แล้วอีก ๓ เดือนเรามาพบกันที่นี่ คาวีเดินทางไปถึงเมืองร้างแห่งหนึ่ง ร้านรวงต่าง ๆ ยังมีข้าวของแต่ไม่มีผู้คน คาวีเข้าไป ในพระราชวังก็ไม่เห็นคนสักคนเดียว จึงเข้าไปในครัวแล้วก่อไฟขึ้นเพื่อจะหุงหาอาหาร ทันใดนั้น มีกลุ่มนกอินทรียักษ์บินมาจนท้องฟ้ามืดมิด กลุ่มนกอินทรีบินจะมาจิกกินคาวี คาวีใช้พระขรรค์ต่อสู้ และฆ่านกอินทรียักษ์ตายเกือบหมด นกที่เหลือก็บินหนีไป คาวีจึงเดินส� ำรวจพระราชวัง เห็นกลองใบใหญ่ พอเดินเข้าไปใกล้ได้ยินเสียงหญิงสาวร้องให้ช่วย คาวีใช้พระขรรค์กรีดหนังกลองก็พบพระราชธิดา ชื่อจันท์สุดา คาวีจึงอภิเษกกับนางจันท์สุดา ผู้คนที่หลบหนีไปเพราะกลัวนกก็อพยพกลับมาอยู่ที่เมือง บ้านเมืองก็เจริญรุ่งเรืองเหมือนเดิม วันหนึ่งนางจันท์สุดาไปสรงน�้ ำ ผมของนางซึ่งมีกลิ่นหอมร่วง นางจึงใส่ผอบลอยน�้ ำไป ต่อมามีคนน� ำผอบผมหอมไปถวายท้าวสันนุราช ท้าวสันนุราชก็อยากทราบว่าผมนี้เป็นของผู้ใด จึงมีประกาศป่าวร้องว่าถ้าใครรู้จักจะให้รางวัล ยายเฒ่าทัศประสาท ซึ่งเคยเป็นพี่เลี้ยงของนางจันท์สุดา ก็รีบไปเข้าเฝ้าท้าวสันนุราช แล้วบอกว่าเป็นเส้นผมของพระนางจันท์สุดา ท้าวสันนุราชจึงบอกให้ยายเฒ่าทัศ ประสาทหาทางน� ำนางมา แล้วก็ให้เงินทองแก่ยายเฒ่าเป็นอันมาก ยายเฒ่ารีบกลับไปที่เมือง แล้วท� ำที เป็นขออยู่กับพระนางจันท์สุดา แล้วก็ยุยงพระนางว่าคาวีคงมิได้ไว้ใจพระนางจันท์สุดาจึงได้พกพระขรรค์ ติดตัวตลอดเวลา พระนางจันท์สุดาก็มีจิตใจไหวหวั่นหลงเชื่อ จึงถามคาวีว่าท� ำไมคาวีจึงต้องพกพระขรรค์ ติดตัวตลอดเวลา คาวีจึงบอกความลับว่า เพราะหัวใจคาวีอยู่ที่พระขรรค์ ถ้าใครน� ำพระขรรค์ไปเผาไฟ คาวีก็จะตาย ด้วยเหตุนี้จึงต้องพกพระขรรค์ติดตัวตลอดเวลา พระนางจันทร์สุดาเมื่อได้ทราบเช่นนั้นก็หาย แคลงใจ และได้น� ำความไปเล่าให้ยายเฒ่าฟัง ลืมไปว่าเรื่องนี้เป็นความลับยิ่ง ยายเฒ่าได้ฟังจึงเกิดความคิด และชวนให้คาวีกับพระนางจันท์สุดาไปสรงน�้ ำที่ชายทะเล คาวีและพระนางจันท์สุดาถอดเครื่องทรง รวมทั้งพระขรรค์ให้ยายเฒ่าเก็บรักษา ยายเฒ่าได้ทีน� ำพระขรรค์ไปเผาไฟ คาวีก� ำลังว่ายน�้ ำเล่นก็รู้สึกร้อน จึงรีบชวนนางจันท์สุดาว่ายกลับเข้าฝั่ง พอถึงชายหาด คาวีเห็นยายเฒ่าก� ำลังเผาพระขรรค์อยู่ ก็นึกโกรธ ที่พระนางจันท์สุดาไม่รักษาความลับ แต่ยังไม่ทันพูดคาวีก็ล้มลงสิ้นสติ พระนางจันท์สุดาตกพระทัยมากได้แต่ ร�่ ำไห้กอดร่างคาวี ยายเฒ่าจึงรีบให้ทหารของท้าวสันนุราชน� ำพระนางจันท์สุดาไปถวายท้าวสันนุราช ฝ่ายหลวิชัยเมื่อครบก� ำหนดวันนัดก็มาพบคาวีที่ทางแยก คอยอยู่ทั้งวันไม่เห็นคาวีมา จึงตัดสินใจ เดินทางมาที่เมืองพระนางจันท์สุดา ระหว่างทางเห็นกองไฟและพระขรรค์ของคาวีอยู่ในกองไฟก็รีบน� ำ พระขรรค์ออกมา และพบคาวีนอนสิ้นสติก็ช่วยแก้ไขจนฟื้นเมื่อทราบเรื่องราวทั้งหมด หลวิชัยก็ชวนคาวี ไปตามพระนางจันท์สุดาที่เมืองท้าวสันนุราช