สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

เดื อน ค� ำดี 73 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ อีกประเภทหนึ่งเรียก “ตันตระ” ว่าด้วยแบบพิธีกรรมและการบูชา ส่วนคัมภีร์ทั้งหลายที่ลงท้ายด้วย “ศาสตร” เช่น มนูธรรมศาสตรหรือกามศาสตร จัดอยู่ในประเภทสฺมฺฤติ คัมภีร์ทุกระดับถือว่าศักดิ์สิทธิ์ เพราะเกี่ยวเนื่องกับเทพเจ้า ส่วนแรกของชีวิตที่พราหมณ์ต้องศึกษาพระเวทในบ้านครูเรียกว่า พรหมจรรย์ นั้นต้องใช้เวลา ๑ ใน ๔ ของชีวิตอยู่กับคุรุพึงแต่งงานและอยู่บ้านตนในช่วงที่ ๒ ของชีวิต คัมภีร์เหล่านี้ เกิดหลังพุทธกาลประมาณ ๕๐๐-๑๐๐๐ ปีเนื้อหาส� ำคัญในคัมภีร์พระเวทที่ประกอบขึ้นจากคัมภีร์ ทั้ง ๔ ตามที่กล่าวมาแล้วเหล่านั้นว่าด้วยเรื่องส� ำคัญดังนี้ ๑. เรื่องพรหมัน เทพเจ้า และระเบียบจักรวาล ในคัมภีร์พระเวท พรหมัน ตอนแรก อยู่ในรูปของปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ มีกลางวัน กลางคืน พายุ สายฝน เป็นต้น เพราะชาวอินเดีย โบราณใช้ชีวิตอยู่ธรรมชาติ เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ และได้ประสบพบเห็นปรากฏการณ์ทาง ธรรมชาติต่าง  ๆ  จึงท� ำให้พวกเขาเกิดความเชื่อว่าสรรพสิ่งที่ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติต่าง ๆ ที่ล้อมรอบ มนุษย์อยู่นั้นจะต้องมีตัวแทน (agent) ที่มีอ� ำนาจคอยควบคุมอยู่เบื้องหลัง มิฉะนั้นก็เป็นไปไม่ได้เลย ที่ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ เช่น ดวงอาทิตย์หรือดวงจันทร์จะสามารถโคจรขึ้นและอัสดง ตลอดจน สามารถแผ่รัศมีทั้งร้อนและเย็นทุก ๆ วัน เดือน และปีได้ เมื่อเกิดความเชื่อเช่นนี้ขึ้น ก็จึงท� ำการบูชา บวงสรวงทุกสิ่งทุกอย่างที่พวกเขารู้สึกกลัวเกรง หรือเห็นว่าสามารถท� ำให้เกิดความสวัสดีแก่ตน ดังนั้น ฟ้าดิน ภูเขา แม่น�้ ำ ต้นไม้ หรือสัตว์ เช่น ม้า วัว ตลอดจนสิ่งที่ตนท� ำขึ้นเอง เช่น อาวุธ รถศึก เครื่องใช้ ในพิธีกรรมต่าง ๆ จึงได้รับการยอมรับว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ มีเทพสถิตอยู่เบื้องหลังเป็นเชิงพหุเทวนิยม (Polytheism) ควรแก่การเคารพสักการบูชา เทพเจ้าทั้งหลายในคัมภีร์พระเวเท นอกจากพัฒนาการขึ้น มาจากพรหมันแล้วยังแบ่งออกเป็นกลุ่มต่าง ๆ ตามความนิยมนับถือ ที่ปรากฏใน คัมภีร์ฤคเวทและ อถรวเวท มี ๓ กลุ่ม คือ ๑) ทยุสถานะ (Dyusthana) กลุ่มที่อยู่ในสวรรค์ มี ทเยาส์ วรุณะ มิตระ สูรยะ สาวิตรี ปูศัน วิษณุ อาทิตยะ อุษา และอัศวิน เป็นต้น ๒) อันตริกษสถานะ (Antariksasthana) กลุ่มที่อยู่ในบรรยากาศหรือสวรรค์ มี อินทระรุทระ วายุตะ ประขันยะ อาปาหะ และมาติศวิน เป็นต้น และ ๓) ปฤถีวีสถานะ (Prthivisthana) กลุ่มที่อยู่บนโลก มี ปฤฐวี อัคนี โสมะ พฤหัสปติ และแม่น�้ ำต่าง ๆ  ในแต่ละกลุ่มมีเทพเจ้าจ� ำนวน ๑๑ องค์เท่ากัน รวมเทพเจ้าทั้งหมด ๓๓ องค์ เรียกว่า พหุเทวนิยม การสร้างโลก จากคัมภีร์พระเวทนั้นเองกล่าวว่า พระอินทร์เป็นผู้สร้างโลก จักรวาล และ สร้างความเป็นระเบียบขึ้นมาจากกาหลอลหม่าน (อสัต) นั้น คือพระอินทร์ได้สร้างสิ่งมีอยู่ (สัต) จากสิ่ง ไม่มีอยู่ (อสัต) จึงท� ำให้สวรรค์และโลกสัมพันธ์กันอย่างแยกไม่ได้ ใน คัมภีร์ฤคเวท มีข้อความตอนหนึ่งว่า “ในเบื้องต้นไม่มี ความไม่มี (อภาวะ) และความมี (ภาวะ) ก็ไม่มี ทั้งไม่มีท้องฟ้า ไม่มีอากาศเบื้องบน