สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

หนทางแห่งการหลุดพ้นจากความทุกข์บนเส้นทางปรั ชญาของโชเพนเฮาเออร์ (Schopenhauer) 52 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 2 April-June 2016 รู้จักประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองจนสามารถด� ำเนินชีวิตอยู่ท่ามกลางความทุกข์ได้อย่างสมศักดิ์ศรี กับความเป็นมนุษย์ ชีวประวัติและความเป็นมาของชีวิต โชเพนเฮาเออร์เกิดเมื่อวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ์ ค.ศ. ๑๗๘๘ ที่เมืองดานซิก (Danzig) ในอดีตนั้น เมืองนี้เคยเป็นของเยอรมนีแต่ปัจจุบันเป็นของโปแลนด์ บิดาของโชเพนเฮาเออร์มีนามว่า ไฮน์ริช ฟลอริส โชเพนเฮาเออร์ (Heinrich Floris Schopenhauer) ซึ่งเป็นนักธุรกิจที่ร�่ ำรวยของดานซิก เขาเป็นคนที่มี นิสัยมุ่งมั่นแต่มีความวิตกกังวลสูง อีกทั้งยังเป็นคนที่มีความเชื่อมั่นในตนเอง เป็นคนรักอิสรภาพและเป็น คนที่ไม่ชอบพึ่งพาใคร มารดาของโชเพนเฮาเออร์มีนามว่า โยฮันนา เฮนเรียต ทรอยซีเนอร์ โชเพนเฮาเออร์ (Johanna Henrieth Troisiener Schopenhauer) ซึ่งเป็นนักเขียนนวนิยายที่มีชื่อเสียงและมาจาก ตระกูลที่ร�่ ำรวยมั่งคั่ง มารดาของเขาเป็นคนชอบสังคม รักอิสรภาพ และเป็นคนอารมณ์ร้อน เนื่องจาก มารดาของเขามีอายุน้อยกว่าบิดาถึง ๒๐ ปี จึงไม่ใคร่มีความสุขในชีวิตสมรสเพราะทัศนคติที่แตกต่างกัน ส่วนน้องสาวของโชเพนเฮาเออร์คือ หลุยส์ อาเดเลด ลาวีเนีย โชเพนเฮาเออร์ (Luise Adelaide Lavinia Schopenhauer) มีอายุอ่อนกว่าเขาถึง ๙ ปี โชเพนเฮาเออร์เติบโตมาท่ามกลางธุรกิจและการเงินที่มั่งคั่ง บิดาของเขามีความตั้งใจที่จะให้บุตรชายเป็นผู้สืบทอดธุรกิจของครอบครัว ดังนั้น โชเพนเฮาเออร์ จึงมิได้รับการศึกษาที่เป็นไปตามระบบเหมือนเด็กทั่ว ๆ ไป ครั้นมีอายุได้ ๕ ปี ครอบครัวต้องย้ายออก จากเมืองดานซิกไปอยู่ที่เมืองฮัมบูร์ก (Hamburg) และเพื่อเป็นการปลูกฝังแนวคิดในด้านการค้า ระหว่างประเทศ บิดาของเขาจึงพาท่องเที่ยวและอยู่ในสังคมชนชั้นสูง จนกระทั่งโชเพนเฮาเออร์มีอายุ ๙ ปี ได้ถูกส่งไปอยู่ในครอบครัวฝรั่งเศสถึง ๒ ปี เพื่อศึกษาภาษาและชีวิตความเป็นอยู่ของคนฝรั่งเศส จากนั้นเขาก็ถูกส่งตัวกลับไปบ้านที่เมืองฮัมบูร์ก เพื่อเข้าโรงเรียนประจ� ำ ในช่วงเวลานี้เองที่เขาเกิดความ สนใจในด้านวรรณกรรมและคิดว่าจะด� ำเนินอาชีพเป็นนักประพันธ์ บิดาของเขาจึงยื่นข้อเสนอให้เลือก ระหว่างการเป็นนักประพันธ์ที่จะต้องอยู่ในฮัมบูร์ก เพื่อศึกษาวรรณกรรม ภาษาละติน และวิชาการเขียน กับการเลือกอาชีพเป็นพ่อค้าซึ่งจะได้ท่องเที่ยวทั่วทวีปยุโรปเพื่อศึกษางานด้านการค้า โชเพนเฮาเออร์ ตัดสินใจเลือกเดินทางท่องเที่ยวยุโรปพร้อมกับครอบครัวเพื่อดูงานด้านการค้า ขณะอายุ ๑๕ ปี และ การเดินทางในครั้งนั้นได้ใช้เวลานานถึง ๒ ปี ซึ่งท� ำให้เขามีโอกาสศึกษาวิถีชีวิตของคนในแต่ละวัฒนธรรม อีกทั้งยังได้เห็นความยากจน ความเจ็บป่วยและความทุกข์ยากของมนุษย์ ทั้งหมดนี้ ต่อไปจะมีผลต่อทัศนคติ ของเขาที่มีต่อโลกในเวลาต่อมา