สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ หนทางแห่งการหลุดพ้นจากความทุกข์บนเส้นทาง ปรัชญาของโชเพนเฮาเออร์ (Schopenhauer) วนิดา ข� ำเขียว ภาคีสมาชิก ส� ำนักธรรมศาสตร์และการเมือง ราชบัณฑิตยสภา บทคัดย่อ อาร์ทูร์ โชเพนเฮาเออร์ (Arthur Schopenhauer) เป็นนักปรัชญาอเทวนิยมชาวเยอรมันที่ สามารถหาทางหลุดพ้นจากความทุกข์ได้โดยใช้แนวคิดทางปรัชญาของตนเอง และใช้ปัญญาในการเพ่ง พินิจชีวิตจนเห็นถึงความไม่มีอะไร (nothingness) ในปรากฏการณ์ทั้งหลาย แล้วสละความต้องการทาง โลกและปลูกฝังคุณธรรมแห่งความรักให้มีอยู่ในจิตใจ เขาเชื่อว่าจะช่วยให้เจตจ� ำนงอันเป็นพลังดิ้นรนที่น� ำ มนุษย์ไปสู่ความทุกข์นั้นลดน้อยลงไปเรื่อย ๆ จนสลายไปในที่สุด ค� ำส� ำคัญ : เจตจ� ำนง, เจตจ� ำนงที่จะมีชีวิต, การเพ่งพินิจ, ความทุกข์และความไม่มีอะไร การศึกษาประวัติของนักปรัชญาเป็นเรื่องที่น่าสนใจ เพราะท� ำให้เห็นถึงพลังบางอย่างที่มีอิทธิพล ต่อแนวคิดทางปรัชญา และเห็นวิธีเสริมสร้างก� ำลังใจของนักปรัชญาที่จะก้าวไปข้างหน้าเพื่อค้นหาค� ำตอบ ต่อปัญหาที่ความสงสัยได้ก่อให้เกิดขึ้นมา อาร์ทูร์ โชเพนเฮาเออร์ (Arthur Schopenhauer) เป็นนักปรัชญาท่านหนึ่งที่มีชีวประวัติ น่าสนใจเพราะเหตุว่า นักปรัชญาท่านนี้ต้องเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ ที่รุนแรงมาตั้งแต่วัยเด็ก ประกอบกับ การขาดความรักและความอบอุ่น จึงท� ำให้เขาเติบโตมาเป็นคนที่มีมนุษยสัมพันธ์ไม่ดี ไม่ใคร่มีเพื่อนฝูงและ เพื่อนต่างเพศ ประวัติของเขาจึงมีเรื่องราวที่น่าศึกษาโดยเฉพาะการสร้างจิตใจของเขาซึ่งโยงใยเกี่ยวข้อง กับแนวคิดทางปรัชญาที่เขาค้นพบและน� ำไปสู่ความส� ำเร็จในตอนบั้นปลายของชีวิตจนมีชื่อเสียงโด่งดัง ไปทั่วโลก จากจุดนี้มีประเด็นที่น่าสนใจซึ่งน� ำไปสู่ค� ำถามที่ว่าโชเพนเฮาเออร์มีแนวคิดอย่างไรที่ช่วยให้ ตนเองสามารถหลุดพ้นจากความทุกข์ได้โดยไม่ฆ่าตัวตาย และสามารถน� ำพาชีวิตไปสู่ความส� ำเร็จได้อย่างสูง การค้นพบค� ำตอบในเรื่องนี้น่าจะช่วยให้บุคคลหลายคนที่มีความท้อแท้ในชีวิตได้น� ำไปขบคิดและ