สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

การปฏิ บั ติ เศรษฐธรรมเพื่อส่งเสริ มการพั ฒนาเศรษฐกิ จ 398 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 2 April-June 2016 วัดป่าในชนบท และมีการขยายการจัดกิจกรรมการปฏิบัติธรรมเข้าในส� ำนักสงฆ์และสถานปฏิบัติธรรมต่างๆ รวมทั้งยังมีการขยายกิจกรรมการปฏิบัติธรรมเข้าไปจัดในรีสอร์ตและโรงแรมในต่างจังหวัด และบ้านพัก ของประชาชนผู้มีจิตศรัทธาที่ดัดแปลงเป็นสถานปฏิบัติธรรม วัดหลายแห่งก็มีการท� ำป้ายประชาสัมพันธ์ เชิญชวนให้พุทธศาสนิกชนเข้าไปปฏิบัติธรรมในวัด โดยทั่วไป การปฏิบัติธรรมจะประกอบด้วย การสวดมนต์ภาวนา การเดินจงกรม บริกรรม การฝึกการท� ำสมาธิ เพื่อท� ำให้จิตใจสงบแน่วแน่โดยใช้เวลาอยู่ในวัดหรือสถานปฏิบัติธรรมและช่วยท� ำงานใน สถานปฏิบัติธรรม เช่น งานครัวและการท� ำความสะอาดวัดและสถานปฏิบัติธรรมในระหว่างวันที่อยู่ปฏิบัติธรรม ตั้งแต่ ๑ วัน และหลักสูตรปฏิบัติธรรมระยะสั้น ตั้งแต่ ๒ วัน, ๓ วัน, ๕ วัน, ๗ วัน, ๑๕ วัน, ๑ เดือน และ ๓ เดือน ผู้เข้าร่วมกิจกรรมปฏิบัติธรรมจะแต่งกายด้วยชุดขาว เสื้อ กางเกงขายาว หรือกระโปรงสีขาว ค่าใช้จ่ายในการปฏิบัติธรรมก็มีทั้งการเรียกเก็บค่าที่พัก ค่าอาหาร และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ตามที่สถาน ปฏิบัติธรรมก� ำหนด หรือโดยการบริจาคตามศรัทธาของผู้เข้าปฏิบัติธรรม การสนับสนุนของผู้มีจิตศรัทธา บริษัทห้างร้าน หรือองค์กรการกุศลที่มีจิตศรัทธา มีการเชิญวิทยากรซึ่งอาจจะเป็นพระสงฆ์ที่มีชื่อเสียง หรือนักพูด นักเทศน์มาบรรยายอบรมแนะน� ำเกี่ยวกับการฝึกสมาธิและการท� ำใจว่าง การปล่อยวาง ทางโลก โดยที่ผู้ปฏิบัติธรรมส่วนใหญ่มีความเชื่อว่าการปฏิบัติธรรม การสวดมนต์ภาวนาจะเป็น การสะสมบุญ เพื่อให้ชีวิตดีขึ้น หายเจ็บป่วย มีโชคลาภ และเมื่อสิ้นชีวิตไปแล้วก็จะได้ขึ้นสู่สวรรค์ เพราะผู้ที่ปฏิบัติธรรมเป็นคนดีมีศีลธรรม มีบุญสะสมไว้มาก ส่วนคนที่ไม่ปฏิบัติธรรม ไม่สวดมนต์ภาวนา จะเป็นคนที่ไม่ได้สะสมบุญไว้เพื่อชาติหน้า โดยทั่วไป การปฏิบัติธรรมโดยการสวดมนต์ภาวนาเป็นภาษาบาลี การท� ำสมาธิ และ การสวดอุทิศส่วนกุศลร่วมกัน จะท� ำวันละ ๒ รอบ หรือ ๓ รอบ ขึ้นอยู่กับว่าพระสงฆ์ในวัดหรือสถานปฏิบัติ ธรรมนั้นฉันภัตตาหารวันละกี่มื้อ ถ้าเป็นวัดหรือสถานปฏิบัติธรรมที่พระสงฆ์ซึ่งเป็นผู้น� ำสวดมนต์ มีความ เคร่งครัดในพระธรรมวินัยมาก พระสงฆ์ฉันภัตตาหารวันละ ๑ มื้อ คือมื้อเช้ามื้อเดียว ก็จะมีการสวดมนต์ ภาวนาและท� ำสมาธิร่วมกัน วันละ ๒ รอบ คือ รอบเช้า (ท� ำวัตรเช้า) พระสงฆ์น� ำสวดมนต์ภาวนา ท� ำสมาธิ และสวดอุทิศส่วนกุศลร่วมกันในโบสถ์ วิหาร ห้องโถง หรือหอประชุม ตั้งแต่เช้ามืดให้เสร็จเรียบร้อย แล้ว จึงถวายภัตตาหารเช้าแก่พระสงฆ์ หลังจากนั้น อุบาสกอุบาสิกาผู้ปฏิบัติธรรมจะไปทานอาหารร่วมกันใน โรงทานหรือโรงอาหาร เสร็จแล้วแยกย้ายกันไปท� ำกิจกรรม เช่น ช่วยล้างจานชามภาชนะครัว หรือท� ำความ สะอาดวัด เดินจงกรม ไปฝึกสมาธิในห้องพักในอาคารพัก หรือจับกลุ่มสนทนาธรรมกันในช่วงบ่าย ตอนค�่ ำ (ท� ำวัตรเย็น) แล้วจึงมาสวดมนต์ภาวนาท� ำสมาธิร่วมกันอีกครั้งหนึ่งให้เสร็จเรียบร้อยก่อนถวายน�้ ำปาณะ แก่พระสงฆ์ และแยกย้ายกันไปฝึกสมาธิก่อนนอนในห้องพักของแต่ละบุคคล การทานอาหารมื้อกลางวัน