สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

397 วรวุฒิ หิ รั ญรั กษ์ วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ บทบาทของศาสนาพุทธในการพัฒนาเศรษฐกิจ การเรียนการศึกษา การฝึกอบรมในโรงเรียน ทั้งโรงเรียนสายสามัญและสายวิชาชีพ โรงเรียน อาชีวศึกษา วิทยาลัยและมหาวิทยาลัยต่าง ๆ รวมทั้งการศึกษานอกระบบโรงเรียน โดยการฝึกอบรมใน โรงงานอุตสาหกรรมและสถานประกอบการต่าง ๆ ท� ำให้คนของประเทศ (ทรัพยากรมนุษย์) มีคุณภาพ และมีประสิทธิภาพในด้านการประกอบอาชีพในสถานประกอบการและมีความสามารถในการสร้างงาน และรายได้ให้แก่ตนเองได้เป็นอย่างดี อย่างไรก็ตาม สถานศึกษาเหล่านี้ภายหลังจากผ่านการเรียนการสอน ในระดับมัธยมศึกษามาแล้ว จะให้ความส� ำคัญกับการเรียนการสอนในเรื่องวิชาชีพมากกว่า การเรียน การสอนในด้านศีลธรรมและคุณธรรม มักปล่อยเป็นหน้าที่ของวัด โบสถ์ และมัสยิดของศาสนาต่าง ๆ ท� ำหน้าที่ ในการสร้างจิตส� ำนึกในด้านคุณธรรมและการช่วยเหลือแบ่งปัน การรับผิดชอบต่อสังคมให้แก่ศาสนิกชน ของแต่ละศาสนา ศาสนาพุทธเป็นศาสนาที่ประชาชนคนไทยส่วนใหญ่ให้ความเคารพนับถือ วัดเป็นสถานที่ที่ พุทธศาสนิกชนส่วนใหญ่เข้าไปปฏิบัติพิธีกรรมทางศาสนา วัดเป็นสถานที่จัดกิจกรรมทางด้านการท� ำบุญ ตักบาตร การสวดมนต์ภาวนา ฟังพระธรรมเทศนา และท� ำกิจกรรมด้านวัฒนธรรมประเพณี เช่น การ บวชพระสงฆ์และชี การทอดกฐินทอดผ้าป่า การแห่เทียนเข้าพรรษา การก่อพระเจดีย์ทรายในเทศกาล สงกรานต์ การจัดตลาดนัดชุมชน และการฌาปนกิจศพ วัดยังเป็นสถานที่จัดกิจกรรมทางการเมือง โดยวัด มักถูกใช้เป็นสถานที่ตั้งของคูหาเลือกตั้งต่าง ๆ และการนัดประชุมในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับชุมชนและการเมือง ระดับท้องถิ่น เนื่องจากวัดเป็นศูนย์รวมของคนในชุมชน วัดในพระพุทธศาสนาทางวัดยังเป็นที่รวมของการ ท� ำกิจกรรมเพื่อสังคม เช่น การจัดตั้งศูนย์เด็กในวัด การอบรมเด็กและเยาวชน การท� ำโครงการฝึกอาชีพ การท� ำธนาคารข้าว หรือการส่งเสริมแพทย์พื้นบ้าน ให้ค� ำแนะน� ำด้านสุขภาพอนามัย รวมทั้งส่งเสริมแพทย์ พื้นบ้าน การส่งเสริมด้านการเกษตรผสมผสานหรือการเกษตรแบบพึ่งตนเอง เป็นการให้ความรู้แก่ประชาชน ในชุมชนเพิ่มเติมจากการเรียนในโรงเรียน วิทยาลัย และมหาวิทยาลัย ดังนั้น ถ้าหากมีการผสมผสานแนวความคิดเกี่ยวกับการพัฒนาเศรษฐกิจ การพัฒนาชุมชน เข้าไปรวมอยู่ในกิจกรรมทางศาสนาในวัดหรือศาสนสถานต่าง ๆ ซึ่งมีประชาชนจ� ำนวนมากเข้าไปรวมกลุ่ม ท� ำกิจกรรมทางศาสนากันอยู่ก็จะช่วยส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศและชุมชนได้เป็นอย่างดี การปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนา ปัจจุบันการปฏิบัติธรรมเป็นกิจกรรมที่ก� ำลังได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในกลุ่มคนรุ่น หนุ่มสาวในวัยท� ำงานกันมากขึ้น มีการจัดกิจกรรมปฏิบัติธรรมในวัดต่าง ๆ โดยเฉพาะวัดในชนบท ในวัดสาย