สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

พลั งการหลากไหลของกระแสข่าวโลก : กรณี ศึ กษาวิ นาศกรรมกรุงปารี ส 384 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 2 April-June 2016 จากภาพนี้ จะเห็นการประสานกันหรือบรรจบกันของสื่อหลายชนิดโดยใช้หัวข้อ วิกฤติการณ์ กรุงปารีสเป็นตัวเชื่อม แล้วแต่ละสื่อก็ปล่อยเนื้อหาออกไปตามองค์ประกอบการสื่อข่าวของตน โดยสื่อมวลชนทั้งออฟไลน์ (วงซ้าย) และออนไลน์ (วงขวา) ท� ำงานแบบเกาะเกี่ยวกับสื่อสังคมออนไลน์ ประเด็นข่าววินาศกรรมกรุงปารีสข่าวอยู่ในลูกศรหมุนไปได้รอบตัวแสดงให้เห็นถึงการเคลื่อนไหวทั้งเนื้อหา และระยะเวลา การเล่าข่าวแบบใหม่กับผลกระทบ ข่าว มีองค์ประกอบที่ส� ำคัญคือ ความสดใหม่ (Timeliness) หรือ ความรวดเร็ว (immediacy) ปุถุชนสนใจ (human interest) มีความใกล้ตัว (proximity of nearness) ความมีชื่อเสียง หรือความส� ำคัญ (prominence) มีผลกระทบกระเทือน (consequence) ความขัดแย้ง (conflict) มีเงื่อนง� ำ (suspense) ความแปลกประหลาด (oddity or unusualness) มีองค์ประกอบทางเพศ (sex) เกี่ยวกับความก้าวหน้า (progress) วินาศกรรมกรุงปารีสมีองค์ประกอบส� ำคัญของข่าวเกือบครบ และมันยังเกี่ยวข้องกับความ โหดเหี้ยม สงคราม ความพลัดพราก ความกลัว ตลอดจนอนาคตที่น่าหวาดระแวงของมนุษยชาติ ท� ำให้ ข่าวนี้แพร่ไปอย่างรวดเร็วทั่วโลกโดยอาศัยสื่อแห่งยุคสมัย ๑. การบรรจบกันของสื่อใหม่ต่างภูมิทัศน์ เทคโนโลยีสมัยใหม่ท� ำให้สื่อใหม่ทั้งระดับท้องถิ่นและระดับโลก รายงานข่าวออกไปอย่าง กว้างขวาง ตัวอย่างซีเอ็นเอ็นท� ำให้เห็นการบรรจบกันระหว่างสื่อโทรทัศน์กับสื่อเครือข่ายสังคมออนไลน์ ซึ่งมีลักษณะโต้กระทบกันไปมา ประชาชนทั้งบริโภคข่าวสารและผลิตสื่อเข้าไปแลกเปลี่ยนกับองค์กร ข่าวระดับโลก พลังของผู้รับสารเกิดขึ้นจากการปฏิสัมพันธ์ที่เปิดพื้นที่ให้ผู้รับสารคือ R (receiver) ขึ้นมา ท� ำหน้าที่ sender หรือผู้ส่งสาร องค์ประกอบของข่าวที่ปรากฏในกรณีศึกษานี้ดึงดูดผู้คนให้เข้ามาเกาะติด สถานการณ์อย่างรวดเร็วในรูปของเครือข่ายและมีส่วนร่วมในความยอกย้อนของน�้ ำไหล จินตนาการแห่ง โลกเสมือนจริงถูกสร้างจากฉากของการก่อการร้ายและการไล่ล่าราวกับภาพยนตร์ฮอลลีวูด ๒. อารมณ์และความรู้สึกที่เกิดพร้อมกันทั่วโลก เนื้อหาของข่าว ข้ามทั้งเวลาและสถานที่ ในด้านเวลา ประชาชนทั่วโลกอยู่ต่างโซนเวลา แต่เสพข่าวพร้อมกัน เกิดอารมณ์และความรู้สึกพร้อมกัน ในขณะเดียวกันก็ข้ามพรมแดน โลกเสมือนจริง ถูกสร้างขึ้นควบคู่กับปฏิบัติการในโลกจริง มีการรายงานการโจมตีของเครื่องบินทิ้งระเบิดฝรั่งเศสในซีเรีย การรวมตัวของฝ่ายพันธมิตรยุโรป แถลงการณ์ของประธานาธิบดีโอบามาที่จะต่อต้านไอซิส อย่างถึงที่สุด