สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

341 มนั ส สุวรรณ วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ ๕. เอลนิญโญ (El Nino) และลานิญญา (La Nina) : เป็นภาวะความผิดปรกติของสภาพ อากาศในมหาสมุทรแปซิฟิกซึ่งมีผลโดยตรงต่อปริมาณน�้ ำฝนบริเวณภาคพื้นทวีปทั้งชายฝั่งตะวันตกของ สหรัฐอเมริกาและเม็กซิโก และชายฝั่งตะวันออกของทวีปออสเตรเลียและกลุ่มประเทศเอเชียตะวันออก เฉียงใต้ ในสภาวะปรกติ กระแสน�้ ำอุ่นอิเควเตอร์ (Equatorial Current) จะมีทิศทางการเคลื่อนที่จาก มหาสมุทรแปซิฟิกฝั่งตะวันออกไปยังฝั่งตะวันตก การถ่ายเทพลังงานความร้อนระหว่างภาคพื้นน�้ ำกับ บรรยากาศ มีผลท� ำให้ชายฝั่งทวีปออสเตรเลียและด้านตะวันออกของกลุ่มประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีความกดอากาศต�่ ำและลอยตัวสูงขึ้น มวลอากาศที่เย็นกว่าและชุ่มชื้นกว่าจากมหาสมุทรแปซิฟิกเคลื่อน เข้าแทนที่ สภาพการณ์เช่นนี้ท� ำให้เกิดฝนตกต้องตามฤดูกาลในภูมิภาคชายฝั่งแปซิฟิกด้านตะวันตก รูปที่ ๖ ปรากฏการณ์ปรกติทางกายภาพของลมในมหาสมุทรแปซิฟิก ที่มา : www.google.co.th เอลนิญโญปรากฏขึ้นด้วยเหตุของธรรมชาติที่กระแสน�้ ำเย็นเปรู (Peruvian Current) บริเวณ ชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออกลดความเข้มข้นและเคลื่อนตัวอยู่ในระดับลึกลงไปจากพื้นผิวมหาสมุทร ปรากฏการณ์เช่นนี้ท� ำให้มวลอากาศร้อนซึ่งเคยปรากฏอยู่บริเวณชายฝั่งด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิก เคลื่อนที่มาทางด้านตะวันออก (บางปีที่ปรากฏการณ์ เอลนิญโญมีความเข้มข้นมาก ลมเคยเคลื่อนเข้าสู่