สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

บทบาทของสตรี อเมริ กั นเชื้ อสายแอฟริ กาในขบวนการเลิ กทาส 306 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 2 April-June 2016 วิธีการของขบวนการเลิกทาส ขบวนการเลิกทาสใช้วิธีการการล้มล้างระบบทาสหลากหลายวิธี ที่ส� ำคัญคือ การต่อสู้ของกลุ่ม หัวรุนแรงที่เน้นการช่วยเหลือให้ทาสหลบหนีจากภาคใต้ไปยังมลรัฐเสรี (Free States) ในภาคเหนือและ แคนาดาของอังกฤษ โดยรวมถึงการพัฒนาเครือข่ายช่วยเหลือทาสที่หลบหนีให้รอดพ้นจากการไล่ล่าของ เจ้าของทาส นอกจากนี้ยังใช้ก� ำลังและความรุนแรงต่อต้านกลุ่มเจ้าของทาสที่ไล่ล่าตัวทาสซึ่งหลบหนี รวมทั้งวิธีการรณรงค์ด้วยการใช้สื่อสิ่งพิมพ์เผยแพร่งานเขียนและการแสดงปาฐกถา/บรรยายเพื่อโน้มน้าว ให้สังคมโดยเฉพาะชาวภาคเหนือและผู้เคร่งศาสนาคล้อยตาม ขบวนการรถไฟใต้ดิน (Underground Railroad) กิจกรรมหลักของขบวนการเลิกทาสคือ การช่วยเหลือทาสที่หลบหนีให้รอดพ้นจากการไล่ล่าของเจ้าของทาสที่ต้องการจับตัวทาสกลับคืนตามที่ กฎหมายชื่อ Fugitive Slave Law ค.ศ. ๑๗๙๓ ได้ให้อ� ำนาจแก่เจ้าของทาสจับกุมทาสที่หลบหนีได้เต็มที่ วิธีการช่วยเหลือทาสที่หลบหนีเห็นผลชัดเจนและรวดเร็วเพราะท� ำให้ทาสได้รับเสรีภาพในทันที แต่เป็น วิธีที่ผิดกฎหมายและเสี่ยงอันตรายมากที่สุด ทั้งต่อชีวิตของทาสที่หลบหนีและกลุ่มผู้ช่วยเหลือทาส เครือข่าย ช่วยเหลือทาสที่หลบหนีท� ำกันเป็นขบวนการใต้ดินและปกปิดเป็นความลับ เรียกกันว่า “รถไฟใต้ดิน” ซึ่งสันนิษฐานว่าเริ่มมาตั้งแต่ช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ ๑๘ ๗ ขบวนการนี้เริ่มจากการที่ผู้ใจบุญทั้งผิวขาว และผิวด� ำในภาคใต้ซึ่งต่อต้านระบบทาสได้ช่วยกันสงเคราะห์จัดหาที่หลบซ่อนชั่วคราวแก่ทาสที่หลบหนี เจ้าของทาส จากนั้นในยามค�่ ำคืนก็แอบช่วยส่งต่อให้ ไปหลบซ่อนในที่ปลอดภัยแห่งใหม่ หรือสถานีใหม่ (stations) เป็นทอด ๆ จนถึงที่หมาย คือเขตแดนของ มลรัฐเสรีหรือดินแดนแคนาดา โดยมีอาสาสมัครช่วย พาทาสหลบหนีหรือคนน� ำทางที่เรียกว่า “conduc- tors” ซึ่งมีทั้งคนผิวขาวและคนผิวด� ำจ� ำนวนหลายพัน คนท� ำหน้าที่พาทาสเดินทางไปยังสถานีต่าง ๆ จนถึงจุด หมายปลายทาง และมีนายสถานี (stationmasters) ซึ่งมีทั้งคนรวยและคนจน ผิวขาวและผิวด� ำ ที่ส่วนใหญ่ เป็นเจ้าของบ้านหรือเจ้าของสถานที่ช่วยอ� ำนวยความ สะดวกและประสานงาน การเดินทางระหว่างสถานี ๗ John Hope Franklin and Alfred A. Moss, Jr. (1994), Op.cit., p.183. แผนที่แสดงเส้นทางเครือข่ายของรถไฟใต้ดินเชื่อมกับ มลรัฐเสรีในภาคเหนือทั้ง ๑๔ มลรัฐ