สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

185 ภั ทรพร สิ ริ กาญจน วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ การใช้ชีวิตอย่างกลมกลืนกับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยตระหนักว่ามนุษย์เป็นส่วนหนึ่งของโลกธรรมชาติ และมีหน้าที่ในการเอาชนะกิเลสตัณหาของตนเอง มนุษย์มีความประเสริฐกว่าสัตว์โลกอื่นๆ ตรงที่สามารถ พัฒนาตนเองไปสู่ความพ้นทุกข์ได้ ตามหลักพระพุทธศาสนา การพัฒนาตนขั้นแรกคือการท� ำตนให้เป็น ผู้มีศีล ได้แก่ การปฏิบัติตามเบญจศีล หากปฏิบัติตามเบญจศีลไม่ได้ ก็เป็นคนดีไม่ได้ การเป็นผู้มีศีลท� ำให้ มนุษย์อยู่ในสังคมได้โดยตนเองก็เป็นสุขและสังคมก็เป็นปกติสุข พระพุทธศาสนาไม่ส่งเสริมเสรีภาพที่ไร้ ขอบเขตแต่ส่งเสริมเสรีภาพที่อยู่ในกรอบของจริยธรรม เป็นเสรีภาพที่ไม่สร้างความเดือดร้อนให้ตนเอง และผู้อื่นซึ่งเป็นไปได้เมื่อมนุษย์ใช้สติปัญญาในการพิจารณาหาเหตุผลและใช้ศีลเป็นเครื่องก� ำกับและเป็น แนวทางในการประพฤติปฏิบัติ เมื่อมนุษย์สามารถเอาชนะกิเลสของตนเองได้อย่างสิ้นเชิงแล้ว มนุษย์ก็จะ เข้าถึงเสรีภาพที่สมบูรณ์คือการบรรลุความพ้นทุกข์หรือนิพพาน ความเข้าใจแนวคิดและแนวทางแบบมนุษยนิยมจะท� ำให้เกิดความเคารพในศักดิ์ศรีของความเป็น มนุษย์ตลอดจนยกย่องคุณค่าของมนุษย์ การค้ามนุษย์เกิดขึ้นและเป็นไปอย่างแพร่หลายในสังคมปัจจุบันได้ ก็เพราะมนุษย์ที่ค้ามนุษย์อื่น ๆ ไม่ตระหนักถึงศักดิ์ศรีและคุณค่าของมนุษย์ ส่วนมนุษย์ที่ยอมขายตนเองให้ พ่อค้ามนุษย์ก็เป็นเพราะเห็นแก่ทรัพย์สินเงินทองและขาดสติปัญญา เป็นต้น ปัญหาเหล่านี้เป็นปัญหาที่รอ การแก้ไขทั้งในด้านการปรับทัศนคติของผู้เกี่ยวข้องและการบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจัง ๔. สรุป การค้ามนุษย์เป็นปัญหาทางจริยศาสตร์ที่คนทั่วไปยังไม่ตระหนักว่าผิดทางจริยธรรมและทาง ศีลธรรมอย่างไร ปัญหาทางจริยศาสตร์หมายถึงปัญหาในการประเมินว่าการกระท� ำใดดีหรือชั่ว ถูกหรือผิด ควรหรือไม่ควร ผู้ที่ไม่อิงอาศัยหลักค� ำสอนหรือหลักคิดที่มุ่งสันติสุขของส่วนรวมก็มักประเมินการกระท� ำ ต่าง ๆ โดยอาศัยประโยชน์ส่วนตนเป็นหลัก เช่น การกระท� ำใดที่ให้ความสุขและความก้าวหน้าแก่ตนเองได้ ก็มักถือว่าการกระท� ำนั้นเป็นการท� ำดี ถ้าท� ำแล้วตนไม่ได้ประโยชน์หรือเสียประโยชน์ก็ถือว่าเป็นการท� ำชั่ว เมื่อคิดเช่นนี้ก็ไม่สามารถแก้ปัญหาของส่วนรวมและไม่สามารถท� ำให้สังคมของตนและสังคมโลกร่มเย็น เป็นสุขได้ ผู้ที่ค้ามนุษย์ยังคงด� ำเนินกิจกรรมดังกล่าวต่อไปก็เพราะเห็นว่าการที่ตนได้ผลประโยชน์และ ทรัพย์สินเงินทองมากขึ้นเป็นสิ่งที่ถูกต้อง การเลิกค้ามนุษย์หรือยุ่งเกี่ยวกับขบวนการค้ามนุษย์จะยุติลง ได้เมื่อบุคคลที่เกี่ยวข้องเข้าใจอย่างถ่องแท้ว่ากิจกรรมดังกล่าวเป็นเรื่องผิดจริยธรรมและผิดศีลธรรม ผิดจริยธรรมเพราะประเพณีวัฒนธรรมที่เจริญแล้วไม่ยอมรับและผิดศีลธรรมเพราะหลักค� ำสอนทางศาสนา กล่าวห้ามและมีบัญญัติเรื่องความผิดบาป การค้ามนุษย์จะบรรเทาเบาบางลงหรือหมดไปได้ด้วยมาตรการ ๒ แนวทางคือ ๑) การให้การศึกษาและส่งเสริมความรู้ทางจริยธรรมและทางศีลธรรมให้เห็นข้อเสียของ