สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

157 วุฒิ ชั ย มูลศิ ลป์ วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ ๒. ทูตที่คุมเครื่องราชบรรณาการมา ท� ำไมจึงถูกให้อยู่แต่ภายในตึกโดยใส่กุญแจห้องไว้ทุกครั้ง ท� ำให้ไม่ได้เที่ยวดูสภาพบ้านเมือง หรือกลัวว่าจะเป็นกบฏคิดประทุษร้าย ๓. ท� ำไมเจ้าหน้าที่จีนจึงไม่ให้ทูตคุมเครื่องราชบรรณาการกลับโดยเรือส� ำเภาของไทยที่นั่ง ออกไป แต่กลับให้นั่งเรือส� ำเภาจีนกลับเข้ามา ทูตไทยจะฟ้องร้องก็ไม่ยอมรับฟัง ๔. เชลยที่ไทยส่งไปให้จีน ถ้าจีนไม่ต้องการสืบเรื่องการศึกข้างพม่าแล้ว ขอให้ส่งเชลยเหล่านั้น กลับคืน อย่าให้พลัดถิ่นฐานเลย เพื่อ “เอาบุญ” ๕. ไทยเคยช่วยชาวประมงจีนที่ออกหาปลา แล้วถูกลมพัดซัดเข้ามา ๓๕ คน ทั้งให้เสื้อผ้า และเลี้ยงดู เป็นเงิน ๑ ชั่ง (๘๐ บาท) ข้าวสาร ๓๕ ถัง ถังละ ๑ บาท รวมทั้งสิ้น ๑ ชั่ง ๘ ต� ำลึง ๓ บาท (๑๑๕ บาท) ต่อมาไทยเคยส่งเชลยจีนที่พม่าจับได้แล้วไทยช่วยมาได้ส่งกลับ ไปให้จีนครั้งแรก ๑๙ คน ไทยต้องใช้เงินเป็นค่าอาหาร เสื้อผ้า รวม ๒ ชั่ง ๓ ต� ำลึง ๒ สลึง (๑๗๕ บาท ๒ สลึง) และครั้งที่สาม ๓ คน ไทยต้องเสียค่าเลี้ยงดูเป็นเงิน ๑๐ ต� ำลึง ๓ บาท ๒ สลึง (๔๓ บาท ๒ สลึง) รวมทั้ง ๓ ครั้ง ไทยช่วยเหลือเป็นเงิน ๓๓๔ บาท จักรพรรดิจีน ทรงทราบหรือไม่ อย่างไรก็ดี ไทยขอถวาย “โดยคลองพระราชไมตรี” ๖. ไทยจะขอแต่งส� ำเภาไปขายที่จีน ๓ ครั้งครั้งละ ๓ ล� ำ โดยขอ “ทิวหุน” หรือยกเว้น ค่าจังกอบ โดยสินค้าที่จะส่งออกไปขายคือ ข้าวสาร ฝาง ที่เมืองกวางตุ้ง ๑ ล� ำ เลียงโผ (หนิงปอ) ๑ ล� ำ และเอ้หมุย (เซี่ยเหมิน) ๑ ล� ำ และซื้อของที่ไม่ใช่ของต้องห้าม เช่น อิฐ หิน เพื่อน� ำมาสร้างราชธานีใหม่ ๗. ไทยขอจ้างต้นหนที่เป็นคนจีนน� ำเรือไปบรรทุกทองแดงที่ญี่ปุ่น ๒ ล� ำ ๘. ไทยขอถวายสิ่งของนอกราชบรรณาการแด่จักรพรรดิจีน คือ ฝาง ๑๐,๐๐๐ หาบ งาช้าง ๑๐๐ หาบ ดีบุก ๓๐๐ หาบ นอระมาดหนัก ๑ หาบ รง ๑๐๐ หาบ พริกไทย ๓,๐๐๐ หาบ ช้างพลาย ช้าง ๑ เป็นของถวายโดย “เข็ญใจ” ๕๓ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงอธิบายเกี่ยวกับพระราชสาส์นฉบับนี้ว่า จีนไม่รับ ถูกส่งคืนให้แก้ใหม่ จึง “ไม่ส� ำเร็จประโยชน์อะไรเลย” ๕๔ อนึ่งในจดหมายความทรงจ� ำของพระเจ้าไปยิกาเธอ ๕๓ ส� ำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ, สัมพันธภาพไทย-จีน, หน้า ๑๗-๑๘; จดหมายความทรงจ� ำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์), หน้า ๑๓๑ – ๑๓๓ (เลขหน้าเดิม). ๕๔ จดหมายความทรงจ� ำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) , หน้า ๑๓๓.