สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

147 วุฒิ ชั ย มูลศิ ลป์ วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ ลอร์ดแม็กคาร์ตนีย์เปิดการเจรจากับเหอเซิน องคมนตรีผู้มีอ� ำนาจและเป็นประธานคณะ เสนาบดีหลังจากกลับจากเร่อเหอ ในวันที่ ๒๖ กันยายน ก่อนการเสด็จกลับของจักรพรรดิเฉียนหลง ๔ วัน โดยข้อเรียกร้องของลอร์ดแม็กคาร์ตนีย์ เช่น ขอขยายการค้าไปที่เมืองโจวซาน, หนิงป่อ และเทียนจิน ขอตั้งคลังสินค้าที่ปักกิ่ง ขอสถานที่ใกล้เมืองกว่างโจว (กวางตุ้ง) เพื่อให้เป็นที่พ� ำนักของพ่อค้าอังกฤษ และอนุญาตให้พ่อค้าเหล่านั้นไปมาระหว่างมาเก๊ากับกว่างโจวโดยเสรี ๓๑ จักรพรรดิเฉียนหลงไม่พอพระทัยอย่างยิ่งกับการเรียกร้องของอังกฤษ เหอเซินปิดการเจรจา โดยบอกว่า ลอร์ดแม็กคาร์ตนีย์ต้องออกไปจากกรุงปักกิ่ง เพราะอยู่เกิน ๔๐ วันไม่ได้ตามกฎเกณฑ์ของ จีน ลอร์ดแม็กคาร์ตนีย์ออกมาในวันที่ ๗ ตุลาคม พร้อมกับพระราชสาส์นของจักรพรรดิเฉียนหลงถึง พระเจ้าจอร์จที่ ๓ ปฏิเสธข้อเรียกร้องของอังกฤษทั้งหมด ทั้งแสดงให้เห็นโลกทัศน์ของจักรพรรดิเฉียนหลง ด้วย ดังความตอนหนึ่งว่า “จักรวรรดิแห่งสวรรค์มีทุกสิ่งทุกอย่างและมีเป็นจ� ำนวนมหาศาล ไม่มีสิ่งใดที่ ขาดแคลน ดังนั้นจึงไม่มีความจ� ำเป็นใด ๆ ที่จะน� ำเข้าสิ่งของใด ๆ จากพวกป่าเถื่อนภายนอก เพื่อมา แลกเปลี่ยนผลิตผลของเรา...” และปฏิเสธการขอแต่งตั้งทูตประจ� ำกรุงปักกิ่งรวมทั้งค� ำขออื่น ๆ ของอังกฤษ ๓๒ ดังนั้นความพยายามของอังกฤษจึงไม่เป็นผล อังกฤษยังส่งทูตเข้าไปอีก ๒ ชุด ก่อนเกิดสงครามฝิ่น (ค.ศ. ๑๘๓๙-๑๘๔๒/ พ.ศ. ๒๓๘๒-๒๓๘๕) แต่ก็ล้มเหลวเช่นกัน โดยมีเรื่องโค่วโถวเป็นปัญหาส� ำคัญ ลอร์ดแม็กคาร์ตนีย์เข้าเฝ้าจักรพรรดิเฉียนหลง ๓๑ Ibid, p. 160. ๓๒ J. Mason Gentzler, Changing China: Readings in the History of China from the Opium War to the Present (New York: Praeger Publishers, 1977), pp. 23 – 28.