สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

129 ชาย โพธิ สิ ตา วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๙ สาวจ� ำนวนมากในเมืองใหญ่ ๆ มักจะอยู่คนเดียว อาจจะอยู่ในหอพัก ห้องเช่า หรือสถานที่อยู่ประเภทอื่น ตามอัตภาพที่แต่ละคนสามารถจัดการได้ ผลอีกประการหนึ่งของการพัฒนาเศรษฐกิจคือการที่คนมีรายได้ เพิ่มขึ้น ซึ่งท� ำให้การจัดการที่จะอยู่คนเดียวเป็นไปได้ง่ายขึ้นถ้าเลือกที่จะอยู่คนเดียว มิติหนึ่งของการพัฒนาทางเศรษฐกิจ คือ การขยายตัวของเมืองและวิถีชีวิตแบบคนเมือง สองอย่างนี้มักจะควบคู่กับการพัฒนาด้านโครงสร้างพื้นฐาน โดยเฉพาะด้านการสื่อสาร การด� ำเนินชีวิต แบบคนเมืองให้คุณค่าการพึ่งตัวเอง ความเป็นอิสระ และความเป็นปัจเจก คนเมืองสนใจคนอื่นน้อยกว่า คนในชนบท แม้จะเป็นเพื่อนบ้านกันก็ตาม แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าคนเมืองมีกิจกรรมทางสังคมน้อยกว่า คนชนบท เพียงแต่บริบททางสังคมนั้นแตกต่างกัน วิถีชีวิตแบบนี้เมื่อบวกกับการ “ปฏิวัติ” เทคโนโลยี การสื่อสารอย่างที่มีอยู่ในปัจจุบันท� ำให้การอยู่คนเดียวเป็นชีวิตที่ไม่ยากล� ำบากเกินไป คนที่อยู่คนเดียว ไม่โดดเดี่ยวจากสังคมและไม่เปลี่ยวเหงา เพราะสามารถติดต่อสัมพันธ์กับคนอื่นได้ แทบไม่มีข้อจ� ำกัด ไม่ว่าคนอื่นจะอยู่ใกล้หรือไกลก็ตาม โดยผ่านทางเครื่องมือสื่อสารที่สามารถติดต่อกันได้แบบ real time และเสมือนจริงในเกือบทุกที่ทุกเวลา กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ การอยู่คนเดียวไม่ได้หมายความว่าจะเปลี่ยวเหงา ดังเรื่องราวของกรณีที่ ๒ ซึ่งเป็นคนรุ่นใหม่ที่อยู่คนเดียวในเมืองใหญ่ คือกรุงเทพมหานคร นี่คือ ค� ำอธิบายอันหนึ่งที่เอริก คลิเนนเบิร์ก (Eric Klinenberg) ให้ในหนังสือของเขาว่า ท� ำไมการอยู่คนเดียว ในเมืองใหญ่ ๆ ของประเทศที่พัฒนาแล้วจึงเพิ่มขึ้นเร็วมาก และท� ำไมการอยู่คนเดียวจึงมีเสน่ห์ดึงดูด คนรุ่นใหม่ในปัจจุบันได้มาก (Klinenberg, 2012) กรณีตัวอย่างที่ ๒ : คนรุ่นใหม่ในเมือง เกือบ ๓ ทุ่มแล้ว ณัฏฐา (นามสมมติ) พนักงานบริษัทการเงินแห่งหนึ่งเพิ่งกลับถึงห้องพัก หลังเลิกงานเธอนัดเพื่อนสนิท ๒-๓ คนไปเดินห้างและหาอะไรกินกันก่อนกลับ ปรกติหลังเลิกงานเธอ จะแวะกินมื้อเย็นให้เรียบร้อยก่อนกลับห้องพัก เมื่อ ๕ ปีที่แล้วตอนเริ่มท� ำงานใหม่ ๆ เธอยังอยู่บ้าน กับพ่อแม่แถบชานเมืองไกลจากที่ท� ำงานมาก พ่อแม่ซึ่งค่อนข้างมีฐานะทนเห็นเธอล� ำบากกับการเดิน ทางไม่ไหว จึงซื้อห้องสตูดิโอที่คอนโดมิเนียมแห่งหนึ่งในเมืองให้เธออยู่ แรก ๆ ก็ไม่ชิน แต่ทุกวันนี้ เธอคิดว่าการอยู่คนเดียวก็มีส่วนดี ในความเห็นของเธอ อยู่คนเดียวอาจจะเหงาบ้าง แต่ก็ต้องแลกกับ บางอย่างที่คิดว่าดีส� ำหรับเธอมากกว่า เช่น เธอมีเวลาให้ตัวเองมากขึ้น ใช้เวลากับเพื่อนและหาความ บันเทิงแบบคนหนุ่มสาวได้มากขึ้น กลางคืนถ้าเหงาก็หานิตยสารเล่มโปรดหรือนิยายรัก ๆ ใคร่ ๆ มาอ่าน หรือไม่ก็ดูทีวีหรือคุยกับเพื่อนทางโทรศัพท์อีเมล หรือไลน์บางทีเลิกงานก็นัดเพื่อนไปดูหนัง เพื่อน บางคนของณัฏฐาก็อยู่คนเดียว เธอบอกว่าสมัยนี้คนหนุ่มสาวที่ท� ำงานใช้ชีวิตอยู่คนเดียวกันมากขึ้น