สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๙ 23 “ สองสนิทชิดชมอารมณ์ชื่น ระเริงรื่นเริ่มแรกแปลกภาษา พระลืมองค์พงศ์พันธุ์สวรรยา นางลืมวังลังกาไม่อาลัย พระหลงรื่นชื่นกลิ่นดินถนัน นางหลงชั้นเชิงชิดพิสมัย แต่คลึงเคล้าเย้ายวนรัญจวนใจ จนระงับหลับไปในไสยาฯ ” (จากตอนที่ ๓๖ พระอภัยมณีท� ำผูกคอตายได้นางละเวง ขณะนางยุพาผกาคิดอุบายให้พระอภัย มณีได้นางละเวง หน้า ๖๙๐ ในเค้าปัญหาชู้สาวกับนางงิ้ว ที่พูดไทยด้วยส� ำเนียงชาวเพชรบุรี ย้อนเรื่องมา แต่งขณะหนีเอาชีวิตรอดจากเพชรบุรีมาอยู่วัดพระเชตุพนฯ ตั้งแต่ปีมะโรง พ.ศ. ๒๓๗๕ โดยอาศัยพระบารมี ของพระองค์เจ้าลักขณานุคุณ ที่ทรงผนวชและจ� ำพรรษาอยู่ที่วัดแห่งนี้ พร้อมพระอนุญาตจากอธิบดีสงฆ์ ของวัดคือ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส หรือระยะต่อมาที่วัดมหาธาตุฯ ในราว ปีมะเส็งถึงปีมะเมีย พ.ศ. ๒๓๗๖-๒๓๗๗) “ นางฟังค� ำร�่ ำเปรียบเห็นเฉียบแหลม ค่อยยิ้มแย้มชื่นชมสมประสงค์ พอเห็นพระอภัยฟื้นตื่นพระองค์ เชิญให้สรงเสวยตามความสบาย แล้วหยิบชิ้นดินถนันส� ำคัญของ เสวยลองรสชาติประหลาดเหลือ ให้ชื่นใจไม่รู้หิวทั้งผิวเนื้อ ไม่มีเหงื่อหอมรื่นทุกคืนวัน เสวยอิ่มยิ้มย่องว่าน้องรัก ขอบใจนักที่ได้กินดินถนัน จะชุ่มชื่นยืนยืดสืบพืชพันธุ์ เป็นเพื่อนขวัญเนตรน้องอยู่ห้องในฯ ” (จากตอนที่ ๓๗ ศรีสุวรรณกับสินสมุทรถูกเสน่ห์ หน้า ๖๙๑-๖๙๒ แต่งเมื่อพบนางม่วง ในปีมะแม พ.ศ. ๒๓๗๘ แต่ยังเอาเรื่องกับนางงิ้วมาแต่งต่อ มีเค้าการสิ้นพระชนม์ของพระองค์เจ้าลักขณานุคุณ อยู่ใน หน้า ๖๙๖ หน้าต่อไปน่าจะเริ่มเป็นการแต่งถวายกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ มีส� ำนวนภาษาวาบหวิว ยั่วยุ ด้วยบทอัศจรรย์ ผ่านตัวละครถึงพระองค์) “ นางแกล้งยิ้มพริ้มพรายภิปรายตอบ หมอประกอบยากินเข้าดินถนัน เสวยชอบหอบเหียนอาเจียนนั้น ค่อยผ่อนผันบรรเทาฟื้นดูชื่นบาน เวลาเช้าข้าวตังรังนกเสวย กับนมเนยน�้ ำองุ่นทั้งวุ้นหวาน ลมบรรเทาเข้าบรรทมหลับนมนาน เห็นอาการค่อยเป็นสุขขึ้นทุกที ” (จากตอนที่ ๓๗ ศรีสุวรรณกับสินสมุทรถูกเสน่ห์ ขณะสินสมุทรถูกเสน่ห์นางยุพาผกา หน้า ๗๐๘ แต่งเมื่อพบนางม่วง ในปีมะแม พ.ศ. ๒๓๗๘ แต่ก็เอาเรื่องกับนางงิ้วมาแต่งต่ออีก ก่อนลาสิกขาเป็นฆราวาส เพราะค� ำขอร้องจากนางม่วง) ทศพร วงศ์รัตน์