สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 3 July-September 2016 22 ทั้งจะปะพระปีโปบาลีดี จงพาทีไต่ถามตามสงกา พอเสร็จค� ำส� ำแดงแผลงอ� ำนาจ ต้อนตวาดเสือสิงห์มหิงสา แล้วกลับกลายหายวับไปลับตา ถันสุธาที่ถวายก็หายไปฯ ” (จากตอนที่ ๓๑ พระอภัยมณีพบนางละเวง ขณะนางละเวงหนีมาได้ดินถนัน หน้า ๕๔๒-๕๔๓ แต่งในเดือนมกราคม ปีเถาะ พ.ศ. ๒๓๗๔ เมื่อสุนทรภู่เดินทางไปบังสุกุลศพขุนแพ่ง ที่เพชรบุรี เป็นการแต่ง ถวายพระองค์เจ้าลักขณานุคุณมาตั้งแต่ราวตอนที่ ๑๒) “ ฝ่ายโฉมยงองค์ละเวงฟังเพลงขับ ระทวยทับองค์แอบแนบเขนย เสนาะค� ำท� ำเนียบช่างเปรียบเปรย นางชมเชยชื่นจิตเหมือนธิดา แล้วเชือดชิ้นดินถนันรางวัลให้ ทั้งสองได้รับประทานหวานหนักหนา ผิวฉวีสีสันแต่นั้นมา จึงโสภาผ่องผุดเพียงบุตรี ” (จากตอนที่ ๓๒ ศรีสุวรรณอาสาตีด่านดงตาล ขณะนางละเวงมาพักนอนที่เขตถ�้ ำกล� ำพัน หน้า ๕๖๒ แต่งในเดือนมกราคม ปีเถาะ พ.ศ. ๒๓๗๔ ในเค้าเริ่มปัญหาชู้สาวกับนางงิ้ว เมื่อเดินทางไปบังสุกุล ศพขุนแพ่งที่เพชรบุรี) “ นางละเวงเกรงกราบไม่หยาบหยาม แล้วเล่าความตามรบจนหลบหนี แต่ไม่บอกออกว่าเธอพาที กลัวเป็นที่กินแหนงแคลงฤทัย เล่าแต่ความตามได้กินดินถนัน จึงผิวพรรณผุดละอองให้ผ่องใส พลางเชือดชิ้นดินถนันออกทันใด ถวายให้พระฉันแล้ววันทา ท� ำถามลองของนี้กินดีนัก ไม่รู้จักต้นรากหลากนักหนา บาทหลวงดูรู้ความตามต� ำรา จึงบอกว่าของอยู่ในใต้แผ่นดิน ก� ำหนดนั้นพันปีผุดทีหนึ่ง เสียงดังตึงแตกฟุ้งจรุงกลิ่น เกิดตรงไหนไอเหงื่อเหมือนเกลือกิน พื้นแผ่นดินก็เป็นโป่งขึ้นตรงนั้น มนุษย์เราชาวเมืองเรียกเกลือโป่ง เพราะปล่องโปร่งเปลวกลิ่นดินถนัน ได้ผลกินกลิ่นเนื้อเหมือนเจือจันทน์ บอกแล้วฉันชิมหวานส� ำราญใจฯ ” (จากตอนที่ ๓๒ ศรีสุวรรณอาสาตีด่านดงตาล ขณะนางละเวงปรึกษากับสังฆราชบาทหลวง จะรบพระอภัยมณี หน้า ๕๗๐ แต่งในราวเดือนมกราคม ปีเถาะ พ.ศ. ๒๓๗๔ ในเค้าเริ่มปัญหาชู้สาวกับ นางงิ้ว เมื่อเดินทางไปบังสุกุลศพขุนแพ่งที่เพชรบุรี) กวาวเครือ และดินโป่งเป็น ดินถนัน ถันสุธา นมพระธรณี ในนิทานพระอภัยมณีค� ำกลอน