สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๙ 151 ๖.๕ ที่เราคิดว่าส� ำคัญก็คือ “การปลูกป่าในใจคนแล้วคนเหล่านั้นก็จะพากันปลูกต้นไม้ลงบน แผ่นดินและรักษาต้นไม้ด้วยตนเอง” นี่เป็นวิธีคิดที่ส� ำคัญ เมื่อเราท� ำให้เขาเข้าใจความส� ำคัญของป่า ถ้าเรา ท� ำให้ทราบว่าการปลูกป่ามีความส� ำคัญแก่พื้นที่อย่างไร ผู้ที่อยู่ในพื้นที่ได้แก่ชาวเขาทั้งหลายก็จะท� ำตาม ถ้าเขาเห็นว่าสิ่งนี้ดีและควรท� ำ ๗. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงปฏิบัติตนเหมือนประชาชนธรรมดาคนหนึ่ง ท� ำให้ประชาชน เข้าถึงเมื่อเสด็จพระราชด� ำเนินไปทุกที่ ทรงเป็นกันเอง ท� ำให้พสกนิกรได้กราบบังคมทูลความทุกข์ยากจริง ๆ ว่าเขามีปัญหาอะไร ทรงสนทนาเรื่องปัญหากับชาวบ้านเหมือนทรงเป็นชาวบ้านคนหนึ่ง บุตรสาวอดีต โต๊ะอิหม่ามแห่งบ้านห้วยทรายกล่าวว่า “จริง ๆ แล้วในหลวงท่านไม่ต้องท� ำก็ได้ พวกเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง ท่านอยู่สบาย ๆ ก็ได้ พระองค์ท่านก็ยังมาเหนื่อย มาทดลองท� ำ พอท� ำได้แล้วมันเหนื่อย เราก็นึกในหลวง พระองค์ท่านคงทรงเหน็ดเหนื่อยมากเลย ไหนจะต้องไปเยือนราษฎร ไปให้ก� ำลังใจราษฎรในที่ต่าง ๆ และก็ต้องท� ำให้ดูเป็นตัวอย่างอย่างเข้าใจ แล้วพระองค์ก็ทรงมานะท� ำ ท� ำ ท� ำ จนเห็นผล” ( มัยมูน นาคอนุเคราะห์, ศูนย์การศึกษาพัฒนาห้วยทราย ๒๔๙๓; สันทัด โรจนสุนทร และคณะ, ๒๕๕๕ ) ในการเสด็จพระราชด� ำเนินไปตามพื้นที่ต่าง ๆ เช่น บริเวณดินเสื่อมโทรมเขาทอง เขาบ่อขิง จังหวัด ราชบุรี จะมีพระราชด� ำริชัดเจนว่า ๑. แปลงทดลองแก้ปัญหาดินเสื่อมโทรม ให้จัดพื้นที่เพื่อ ๑.๑ สาธิตสภาพดินเสื่อมโทรมเดิมก่อนแก้ไข ๑.๒ สาธิตสภาพดินเสื่อมโทรมหลังการแก้ไข เพื่อใช้เปรียบเทียบและเป็นสถานที่ดูงาน ๒. แก้ไขดินเสื่อมโทรมโดยธรรมชาติ ๒.๑ ปลูกหญ้าแฝกเพื่อให้ดินดานแตกตัวจะท� ำให้น�้ ำซึมผ่านไปได้ ๒.๒ ปลูกหญ้าแฝกควบคู่กับต้นไม้ ต้นไม้จะเติบโตในดินดานได้ ส่วนหญ้าแฝกจะให้น�้ ำ และช่วยตรึงไนโตรเจน ๒.๓ ควรปลูกต้นไม้หลายชนิดเพื่อเปรียบเทียบ ๓. ถ้าแก้ไขดินดานได้แล้วก็ควรด� ำเนินการต่อเนื่องและใช้ในการเกษตรต่อไป เพราะเป็นวิธีการ ทางธรรมชาติที่ค่าใช้จ่ายน้อย ชาวบ้านท� ำได้ ปัญหาดินเสื่อมโทรมไม่ได้แก้ไขง่าย ๆ เพราะเป็นดินดานย่อมไม่มีอาหารและแข็ง ดังนั้นอาจต้อง สร้างของดีซ้อนบนของเลว คือสร้างดินผิวขึ้นมาใหม่ น�้ ำฝนจะชะไปมา แต่เมื่อติดหญ้าแฝกแล้วนี่คือการเกิด ผิวดินขึ้นมาใหม่ จึงจะเป็นดิน สันทัด โรจนสุนทร