สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 41 No. 3 July-September 2016 148 อาหารจากดิน ด้านอาหารที่เลี้ยงชีวิตไม่ว่าคนหรือสัตว์นั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงผูกโยงเรื่องดิน กับอาหารไว้อย่างลงตัว เมื่อโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภาเสด็จ แทนพระองค์ไปทรงอ่านพระราชด� ำรัสในงานฉลองวันดินโลกที่ส� ำนักงานใหญ่สหประชาชาติ เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ (ค.ศ. ๒๐๑๕) มีพระราชด� ำรัสไว้อย่างชัดเจนว่า “ปัจจุบันทั่วโลกก� ำลังประสบ ปัญหาเกี่ยวกับดิน กล่าวอย่างกว้าง ๆ ได้ว่า มีอยู่ ๒ ประการด้วยกัน ประการแรก ดินที่เคยอุดมสมบูรณ์ ได้เสื่อมคุณภาพลง เนื่องจากใช้ไม่ถูกวิธีและบริหารจัดการดินไม่เหมาะสม เช่น การท� ำเกษตรกรรม โดยขาดการบ� ำรุงดิน การท� ำไร่เลื่อนลอย โดยตัดโค่นป่าไม้ การเผาหน้าดินเมื่อหมดฤดูปลูก และการใช้ ปุ๋ยเคมีอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลายาวนาน ซึ่งล้วนแต่ท� ำให้เกิดผลกระทบที่รุนแรงหลายอย่าง คือ ผลผลิตทางการเกษตรตกต�่ ำลง ทั้งในด้านปริมาณและคุณภาพ ระบบนิเวศขาดความสมดุล เกิดมลพิษ ในสิ่งแวดล้อมและอาจเกิดภัยพิบัติจากดินถล่มหรืออุทกภัย ประการที่ ๒ ดินไม่มีคุณภาพ เป็นดินที่ ไม่เหมาะแก่การเพาะปลูก จึงไม่สามารถใช้เป็นพื้นที่การเกษตรได้ ทั้งหมดนี้ส่งผลโดยตรงต่อความมั่นคง ทางอาหารของประชากรโลก เพราะมีพื้นที่เพาะปลูกไม่เพียงพอกับจ� ำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้นอย่าง รวดเร็ว ปัญหาเหล่านี้จ� ำเป็นต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน ทั้งด้วยการอนุรักษ์ดินที่ดี ปรับปรุงดิน ที่เสื่อม และด้วยการพัฒนาดินให้มีคุณภาพเหมาะแก่การเพาะปลูก เพื่อเป็นหลักประกันความมั่นคง ทางอาหารของมนุษย์และความยั่งยืนของระบบนิเวศได้ตลอดไป” “การที่องค์การสหประชาชาติได้ประกาศรับรองให้วันที่ ๕ ธันวาคมเป็นวันดินโลก และให้ พุทธศักราช ๒๕๕๘ (ค.ศ. ๒๐๑๕) เป็นปีดินสากล นับว่าเป็นนิมิตหมายอย่างส� ำคัญที่จะกระตุ้นเตือน ให้ทุกประเทศตระหนักถึงความส� ำคัญของดิน ข้าพเจ้าจึงขอแสดงความนิยมยินดีด้วยกับองค์การอาหาร และเกษตรแห่งสหประชาชาติ ตลอดจนท่านทั้งหลายที่ได้ทุ่มเทเสียสละจัดงานนี้ขึ้น หวังว่าความ ร่วมมือของทุกท่านในวันนี้จะเป็นการเริ่มต้นที่ดีของการแสวงหาแนวทางที่เหมาะสมในการอนุรักษ์ ปรับปรุงพัฒนาและการบริหารจัดการทรัพยากรดินอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ของมนุษย์ชาติทั้งปวง ...” จากพระราชด� ำรัสดังกล่าว จะเห็นได้ว่า ทรงห่วงใยโลกที่มีดินเสื่อมโทรมและต้องแก้ไขอย่าง เร่งด่วน เพราะประชากรโลกเพิ่มขึ้นทุกวัน และต้องการอาหารที่เพิ่มขึ้น เป็นวิกฤตซึ่งคืบคลานเข้ามาอย่าง ไม่รู้ตัว ท่ามกลางความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีที่ก� ำลังก้าวหน้าอย่างไม่หยุดยั้ง และจะเป็นความก้าวหน้า แบบ ๔.๐ ดังนั้น การแสวงหาแนวทางที่เหมาะสมในการอนุรักษ์ ปรับปรุงพัฒนา และบริหารจัดการ ทรัพยากรดินอย่างมีประสิทธิภาพเพี่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของมนุษยชาติทั้งมวล จึงเป็นสิ่งที่จ� ำเป็นที่จะต้อง ท� ำด้วยความร่วมมือจากพวกเราท่านทุกคน ดินโลก