สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

การผลิตท่อนาโนคาร์บอนในฟลูอิไดซ์เบดบนตัวเร่งโคบอลต์ สมศักดิ์ ด� ำรงค์เลิศ ราชบัณฑิต ส� ำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสภา สมโภช ภู่พีระสุพงษ์ ภาควิชาเคมีเทคนิค คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บริจิต โกซัท Institut National Polytechnique de Toulouse, Universit de Toulouse, France บทคัดย่อ ท่อนาโนคาร์บอนถูกผลิตในคอลัมน์ที่สร้างด้วยเหล็กกล้าไร้สนิม 304L มีเส้นผ่านศูนย์กลาง ๕๐ มิลลิเมตร สูง ๑,๐๐๐ มิลลิเมตร ใช้โคบอลต์เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาเคลือบบนอะลูมินา มีขนาดเส้นผ่าน ศูนย์กลางเฉลี่ย ๘๑.๔ ไมโครเมตร เป็นโคบอลต์ที่กัมมันต์ปริมาณร้อยละ ๓.๓ โดยน�้ ำหนัก มีขนาดเส้นผ่าน ศูนย์กลาง ๖.๑ นาโนเมตร ใช้วิธีท� ำตัวเร่งปฏิกิริยาให้เป็นแบบกัมมันต์โดยการอบด้วยความร้อนที่อุณหภูมิ ๔๕๐ องศาเซลเซียสในบรรยากาศของแก๊สไฮโดรเจน จากนั้นป้อนแก๊สผสมด้วยอัตราการป้อนปริมาณแก๊ส เอทิลีนต่อไฮโดรเจนต่อไนโตรเจนเท่ากับ ๔๐๐ : ๒๐๐ : ๒๐๐ ลูกบาศก์เซนติเมตรต่อนาทีเข้ามาทางด้านล่าง ของคอลัมน์ท� ำให้เม็ดตัวเร่งอยู่ในภาวะฟลูอิไดเซชัน ภาวะที่เหมาะสมส� ำหรับเบดที่มีตัวเร่งปฏิกิริยานี้ ต้องใช้อุณหภูมิในเบด ๖๐๐ องศาเซลเซียส เวลาด� ำเนินงาน ๖๐ นาที สัดส่วนความเข้มข้นของแก๊สเอทิลีน ๐.๕๐ สามารถผลิตท่อนาโนคาร์บอนได้ร้อยละ ๕๘.๖ ค� ำส� ำคัญ : ท่อนาโน, คาร์บอน, ตัวเร่งปฏิกิริยาโคบอลต์, ฟลูอิไดซ์เบด บทน� ำ การจัดเรียงตัวของอะตอมคาร์บอนได้รับความสนใจจากนักวิทยาศาสตร์เป็นอย่างมากมาตั้งแต่ ค.ศ. ๑๙๘๕ โครโตะและคณะ ( Kroto et al., 1981 ) รายงานว่า เขาได้พบการจัดเรียงตัวของอะตอมคาร์บอน ที่มีลักษณะกลมคล้ายลูกบอลล์ โดยมีจ� ำนวนอะตอมคาร์บอน ๖๐ อะตอม และมีชื่อว่า บักกีบอลล์ (Buckyball) วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๑ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๙