2717_9737

8 จดหมายข่าวราชบัณฑิตยสถาน จดหมายข่าวราชบัณฑิตยสถาน เพื่อเผยแพร่งานวิชาการข่าวสารกิจกรรมต่าง ๆ ของราชบัณฑิตยสถาน พิมพ์ที่ : บริษัท ด่านสุทธาการพิมพ์ จำกัด ๓๐๗ ซอยลาดพร้าว ๘๗ วังทองหลาง กรุงเทพฯ ๑๐๓๑๐ โทร. ๐ ๒๙๖๖ ๑๖๐๐-๖ โทรสาร ๐ ๒๕๓๙ ๒๕๑๒, ๐ ๒๙๖๖ ๑๖๐๙ จัดทำโดย บรรณาธิการ กองบรรณาธิการ ฝ่ายช่วยอำนวยการและประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขานุการกรม ราชบัณฑิตยสถาน นางนัยนา วราอัศวปติ เลขานุการกรม นายอภิเดช บุญสงค์ ชำระค่าฝากส่งเป็นรายเดือน ใบอนุญาตที่ ๑๘๖/๒๕๕๐ ไปรษณีย์ดุสิต ราชบัณฑิตยสถาน สนามเสือป่า เขตดุสิต กทม. ๑๐๓๐๐ ‰ ¢ ª— ≠ À “ ¿ “ … “ ‰ ∑ ¬ ถาม คำว่า กำนัน และ กำนัล มีความหมายแตกต่างกันอย่างไร ตอบ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ความหมาย ของคำว่า กำนัน เป็นคำนาม หมายถึง ผู้ป้องกัน, ผู้รักษา, ผู้ดูแล, เช่น หัวหมื่นกับกํานันพระแสง; ในทางกฎหมาย หมายถึง ตําแหน่งพนักงาน ฝ่ายปกครองซึ่งมีอํานาจหน้าที่ปกครองราษฎรที่อยู่ในเขตตําบล. และ ถ้าเป็นกริยาจะหมายถึง กัน, ถือ, เช่น พระจงกํานันกําหนดสัญญา. ส่วนคำว่า กำนัล มี ๒ ความหมาย ถ้าเป็นกริยาหมายถึง ให้ของกัน ด้วยความนับถือ. แต่ถ้าเป็นคำนาม หมายถึง นางอยู่งานที่ทรงใช้สอย ในพระราชมนเทียรและได้รับพระราชทานหีบหมากกาไหล่ แต่ยังไม่นับว่า เป็นเจ้าจอม เรียกว่า นางกำนัล. ถาม คำว่า ขึ้นหม้อ มีความหมายอย่างไร ตอบ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ความหมายของคำว่า ขึ้นหม้อ ว่า ถ้าเป็นคำนาม หมายถึง เรียกข้าวที่หุงแล้วพองตัวมากกว่า ข้าวธรรมดาว่า ข้าวขึ้นหม้อ. แต่ถ้าเป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง มีผลประโยชน์ รวดเร็วมากผิดปรกติ, โดดเด่น, เป็นที่โปรดปราน, โชคดี. ถาม คำว่า เข้าฌาน มีความหมายอย่างไร ตอบ คำว่า เข้าฌาน ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ เป็นคำกริยา มีความหมายว่า ทําใจให้สงบตามหลักทางศาสนา, โดยปริยาย หมายถึง นั่งหลับ หรือนั่งเหม่อใจลอยไม่รับรู้อะไร. ถาม คำว่า คชลักษณ์ มีความหมายอย่างไร ตอบ คำว่า คชลักษณ์ ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ เป็นคำนามมีความหมายว่า รูปพรรณสัณฐานของช้างต่าง ๆ ซึ่งดีและชั่ว, ประเภทตําราแสดงรูปพรรณสัณฐานของช้างต่าง ๆ ซึ่งดีและชั่ว ถ้าได้ไว้ จะให้คุณหรือโทษแก่เจ้าของ. ถาม คำว่า คดีอุทลุม มีความหมายอย่างไร ตอบ คำว่า คดีอุทลุม ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ เป็นคำนามที่ใช้ในทางกฎหมาย หมายถึง คดีที่บุคคลฟ้องบุพการีของตน เป็นคดีแพ่งหรือคดีอาญา ซึ่งต้องห้ามตามประมวลกฎหมายแพ่งและ พาณิชย์ว่า ผู้ใดจะฟ้องบุพการีของตนเป็นคดีแพ่งหรือคดีอาญามิได้. ถาม คำว่า อรรถประโยชน์  หรือ อัถประโยชน์ และคำว่า อรรถรส หรือ อัถรส คำใดเขียนถูกต้อง และมีความหมายว่าอะไร ตอบ คำที่เขียนถูกต้องคือ อรรถประโยชน์ และ อรรถรส ทั้ง ๒ คำ เป็นคำนาม ความหมายตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ อรรถประโยชน์ หมายถึง ประโยชน์ที่ต้องการ. ส่วน อรรถรส  หมายถึง รสแห่งถ้อยคํา, ถ้อยคําที่ทําให้เกิดความ ซาบซึ้ง, ถ้อยคําที่ทําให้เกิดอารมณ์สะเทือนใจ. ถาม ทับศัพท์ของคำว่า chloroform และ chlorophyll เขียนและมีความ หมายอย่างไร ตอบ ทับศัพท์ของคำว่า chloroform และ chlorophyll คือ คลอโรฟอร์ม และ คลอโรฟิลล์ ทั้ง ๒ คำเป็นคำนาม พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตย- สถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ความหมายว่า คลอโรฟอร์ม หมายถึง ของเหลว ไม่มีสี ระเหยง่าย มีกลิ่นหอมหวาน มีสูตร CHCl 3 ใช้เป็นยาสลบและ ตัวทําละลาย. ส่วน คลอโรฟิลล์ หมายถึง สารสีเขียว มีปรากฏในพืช ซึ่งสามารถดูดกลืนพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ในกระบวนการสังเคราะห์ ด้วยแสง โดยใช้นํ้าและแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศมาผลิต คาร์โบไฮเดรตได้.