1569_5464

ปีที่ ๑๙ ฉบับที่ ๒๒๐ เดือนตุลาคม ๒๕๕๒ 7 ผู้สนใจบทความดังกล่าวขออนุญาตค้นคว้าได้ที่ห้องสมุดราชบัณฑิตยสถาน ตามพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสาร พ.ศ. ๒๕๔๐ แมงกับแมลง ชื่อสัตว์ประเภทหนึ่งที่คนทั่วไปมักจะสับสนและเขียนผิดพลาดคือการแยกประเภทของสัตว์ว่า สัตว์ชนิดใดคือ แมง และชนิด ใดคือ แมลง มีข้อสังเกตหรือมีลักษณะอะไรที่จะท� ำให้เข้าใจและช่วยจ� ำได้ง่ายบ้าง พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ มีค� ำตอบค่ะ แมง คือ ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่เมื่อเจริญเติบโตเต็มที่มีร่างกายแบ่งเป็น ๒ ส่วน คือ ส่วนหัวกับอกรวมเป็นส่วน เดียวกันส่วนหนึ่ง และส่วนท้องอีกส่วนหนึ่ง มีขา ๘ หรือ ๑๐ ขา ไม่มีหนวด ไม่มีปีก เช่น แมงมุม แมงดาทะเล แมงป่อง แมลง [มะแลง] คือ ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เมื่อร่างกายเจริญเติบโตเต็มที่แบ่งออกเป็น ๓ ส่วน เห็นได้ชัดเจน ได้แก่ ส่วนหัว ส่วนอก และส่วนท้อง มี ๖ ขา เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังพวกเดียวที่มีปีก ซึ่งอาจมี ๑ หรือ ๒ คู่ แต่อาจพบพวกที่ ไม่มีปีกก็ได้ เป็นสัตว์ที่มีมากชนิดที่สุดในโลก เช่น แมลงวัน แมลงปอ แมลงเม่า นอกจากนี้ ยังมีสัตว์ที่แม้ไม่ได้มีชื่อขึ้นต้นว่า แมลง แต่จัดอยู่ในประเภทแมลงด้วย เช่น ผีเสื้อ ผึ้ง ที่พจนานุกรมอธิบายไว้ว่า ผีเสื้อ คือ ชื่อแมลงทุกชนิดในอันดับ Lepidoptera มีปีกเป็นแผ่นบาง ๒ คู่ ลําตัว ปีก และขาปกคลุมด้วยเกล็ดขนาดเล็ก มาก คล้ายฝุ่นเมื่อมองด้วยตาเปล่า เกล็ดเหล่านี้ทําให้เกิดสีต่าง ๆ กัน ปากเป็นงวงยาวม้วนเข้าอยู่ใต้หัวได้ มีทั้งชนิดหากินใน เวลากลางวัน เรียกผีเสื้อกลางวัน และชนิดหากินในเวลากลางคืน เรียก ผีเสื้อกลางคืน ผึ้ง คือ ชื่อแมลงหลายชนิดในวงศ์ Apidae มีปีกบางใส ๒ คู่ ปีกคู่หลังเล็กกว่าปีกคู่หน้า ปากใช้ทั้งกัดอาหารและดูดกิน ของเหลวได้ ท้องปล้องแรกที่ติดกับอกเล็กมาก ปล้องที่ ๒ มีขนาดไล่เลี่ยกัน ปล้องที่เหลือมีขนาดไล่เลี่ยกับอก ยกเว้นปล้อง สุดท้ายที่มีขนาดเล็กกว่า มีขนปกคลุมตามลําตัว รวมตัวอยู่เป็นฝูง แบ่งชั้นวรรณะ เก็บเกสรและนํ้าหวานดอกไม้มาทํานํ้าผึ้ง เช่น ผึ้งหลวง ผึ้งโพรง ผึ้งมิ้ม ผึ้งเลี้ยง ผึ้งหอยโข่ง และหลายชนิดในวงศ์ Megachilidae ซึ่งเป็นผึ้งที่อาศัยอยู่อย่างโดดเดี่ยว ไม่รวมตัวเป็นฝูง ไม่แบ่งชั้นวรรณะ ได้แก่ ผึ้งกรวย และผึ้งหลอด, เผิ้ง ก็เรียก. นางกนกวรรณ ทองตะโก นักวรรณศิลป์ช� ำนาญการ กองธรรมศาสตร์และการเมือง หลังของชื่อจริง นอกจากนี้ความนิยมในการตั้งชื่อเล่นมีทั้งการตั้ง ชื่อที่แสดงว่าเป็นเด็กเล็ก ๆ ชื่อสัตว์ ชื่อสิ่งต่าง ๆ ชื่ออัญมณี ชื่อ ต้นไม้ดอกไม้ เป็นต้น อย่างไรก็ดี ในหมู่เพื่อนอาจมีการตั้งชื่อสมญา ซึ่งเกิดมาจากพฤติกรรมเด่น ๆ ของบุคคล ลักษณะพิเศษ หรือการ ตั้งชื่อให้กันเพื่อความสนุกสนาน เช่น ยุ่ง บ๊อง แสบ แว่น หยี ชื่อที่ใช้ในการเรียกขาน ด้วยวัฒนธรรมไทยถือว่าเด็กไม่สมควร ออกชื่อผู้ใหญ่แต่จะต้องเรียกขานด้วยค� ำน� ำหน้านาม ซึ่งอาจจะเป็น ค� ำล� ำดับญาติ ค� ำเรียกต� ำแหน่ง ค� ำบอกอาชีพ หรือค� ำเรียกอื่น ๆ ในกรณีที่เป็นทางการนิยมเรียกชื่อเต็มพร้อมด้วยค� ำน� ำหน้าชื่อตาม ฐานะ และสถานการณ์ เป็นที่น่าสังเกตว่ามีการใช้ชื่อเล่นและชื่อ สมญาในสื่อมวลชนเรียกชื่อคนส� ำคัญของประเทศ และเรียกชื่อ ดารา เพื่อให้เกิดความสนิทสนมกัน แต่วิธีการจะแตกต่างกัน ดังนี้ - การใช้ค� ำว่า “บิ๊ก” น� ำหน้าชื่อเล่นหรือชื่อสมญาของบุคคล ส� ำคัญ เช่น ใช้เรียกผู้น� ำว่า บิ๊กสุ บิ๊กจ๊อด บิ๊กจิ๋ว - การใช้ชื่อเล่นควบกับชื่อจริงกับดารา เช่น นกฉัตรชัย แท่ง ศักดิ์สิทธิ์ ก้องสหรัถ ปอทฤษฎี - การใช้ค� ำเรียกญาติน� ำชื่อเล่น เช่น น้องแบม พี่ดู๋ น้าเน็ก ชื่อและการเรียกชื่อของบุคคลในสังคมไทยมีพัฒนาการไป ตามการเปลี่ยนแปลงของสังคมทั้งการตั้งชื่อและการเรียกชื่อ ปัจจุบันชื่อที่เป็นค� ำไทยมีน้อยไม่ว่าจะเป็นชื่อจริงหรือชื่อเล่นเพราะ ความนิยมชื่อแปลก ๆ ชื่อที่มาจากค� ำภาษาต่างประเทศมีมากขึ้น