รวมเล่ม

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑ ม.ค.-มี.ค. ๒๕๕๗ 304 มนุษย์บนเส้นทางสู่เสรีภาพของซาทร์ แนวคิดของซาทร์มีอิทธิพลอย่างมากต่อปัญญาชนและพวกหัวก้าวหน้าในสมัยของท่าน ทั้งนี้ เพราะการกระตุ้นให้มนุษย์ตระหนักในเสรีภาพที่ตนมีอยู่ การยกย่องศักยภาพของมนุษย์ที่สามารถ กุมชะตากรรมของตนเองได้ และการยอมรับเสรีภาพของผู้อื่นนั้น ย่อมทำ �ให้ผู้ขาดความกล้าในการ ตัดสินใจและการดำ �เนินชีวิตด้วยตนเองมีความมั่นใจและมีแรงกระตุ้นที่จะตัดสินชีวิตตนเอง อีกทั้ง มีความตระหนักต่อการเลือกอย่างมีสติทำ �ให้เกิดกระแสตอบรับในเรื่องเหล่านี้จนเป็นผลให้สังคมใน สมัยของท่านตื่นตัวในเรื่องเสรีภาพมากขึ้นและมีการเปิดกว้างทางความคิดที่หลากหลายตราบจน กระทั่งเกิดแนวคิดแบบหลังนวยุค (Postmodernism) ซึ่งมีอิทธิพลต่อสังคมปัจจุบันได้ทำ �ให้แนวคิด ของซาทร์อ่อนกำ �ลังลงไปเพราะหลายคนคิดว่าแนวคิดของท่านมีส่วนทำ �ลายระบบศีลธรรม โดยดูจาก ชีวิตคู่ของท่านที่ไม่ยอมทำ �พิธีสมรสหรือการดำ �เนินชีวิตที่ไม่เป็นไปตามหลักศาสนา แต่กระนั้นก็มิใช่ ว่าแนวคิดในเรื่องเสรีภาพของซาทร์จะนำ �มาใช้ไม่ได้เลย เพราะเหตุว่า ความสะดวกสบายของสังคม ปัจจุบันและการเปิดเสรีภาพที่กว้างขวางยิ่งกว่าแต่ก่อน ทำ �ให้ภาพลักษณ์ของสังคมเป็นแบบเร่งด่วน เสพง่าย และหลากหลาย การเปิดกว้างของพื้นที่ทางความคิดและการเปิดโอกาสให้ผู้คนมีความเท่า เทียมกันทางสังคม วัฒนธรรมเสรีเช่นนี้ย่อมทำ �ให้เกิดผลลัพธ์ในส่วนที่ดีคือการได้รับความสะดวก รวดเร็ว มีความสบาย และมีการใช้ทรัพยากรอย่างเต็มที่ แต่ในขณะเดียวกันมนุษย์ถ้าขาดจิตสำ �นึก ของความรับผิดชอบและขาดสำ �นึกในการเลือก อาจทำ �ให้เป็นคนมักง่ายหน่ายเร็ว ไร้อุดมคติ ขาด หลักการ ชอบพึ่งพาผู้อื่นหรือสิ่งอื่น ซึ่งมีแนวโน้มที่จะทำ �ให้เป็นคนด้อยปัญญา ดังนั้น การนำ �แนวคิด ของซาทร์ในเรื่องเสรีภาพมาช่วยกระตุ้นมนุษย์น่าจะช่วยให้เกิดจิตสำ �นึกของความรับผิดชอบต่อผล จากการเลือกตัดสินใจได้ในระดับหนึ่ง และทำ �ให้ทุกคนไม่หลงระเริงกับความสุขสบาย เพราะซาทร์ เชื่อว่ามนุษย์และสิ่งทั้งหลายทั้งปวงนี้ล้วนเป็นสิ่งไร้สาระ ในที่สุดแล้วทุกอย่างย่อมถึงความว่างเปล่า แต่การมีอยู่เป็นอยู่กับปัจจุบันอย่างมีสติและใช้เสรีภาพอย่างรับผิดชอบจะช่วยให้มนุษย์หมดความ ทุกข์และความกังวลใจได้.